Değerlendirme Kriterleri
PAZARLAR VE GRUPLARDA İŞLEM GÖRME KRİTERLERİ | YILDIZ PAZAR | ANA PAZAR | ALT PAZAR | |
---|---|---|---|---|
Piyasa Değeri (PD) | >3 milyar TL | >450 milyon TL | ||
Fiili Dolaşımdaki Payların Piyasa Değeri (FDPD) | >450 milyon TL | >180 milyon TL | ||
Fiili Dolaşım Oranı (FDO) | >%10 | >%10 | ||
Yerli Bireysel Yatırımcı Sayısı | >1500 | >750 | ||
İmtiyaz | İmtiyaz varsa FDO<%90 | İmtiyaz varsa FDO<%90 | ||
Yerli Fon | >15 milyon TL | |||
Likidite | <0,5 | <1,5 |
Kriterlerin Açıklamaları:
a) PD: Şirketin tüm sermayesi üzerinden hesaplanan toplam piyasa değerini,
b) FDPD: Şirketin Kurul tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde dönem sonu itibariyle FD pay adedi x bir yıllık düzeltilmiş kapanış fiyatlarının ortalaması şeklinde hesaplanan, fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değerini,
c) FDO: Şirketin Kurul tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde hesaplanan fiili dolaşımdaki paylarının şirket sermayesine oranını,
ç) Yerli Bireysel Yatırımcı Sayısı: MKK verilerine göre ilgili payda son bir yıl içinde 1000 TL ve üzeri piyasa değerine sahip olan ortalama yerli bireysel yatırımcı sayısını,
d) İmtiyaz: Herhangi bir pay grubuna ilişkin oluşturulan farklılığın yapılacak değerlendirmelerde imtiyaz sayılıp sayılmayacağına Borsa Genel Müdürlüğünce karar verilecek şekilde; yönetim kurulu üyelerinin belirli bir grup oluşturan pay sahipleri, belirli pay grupları ve azlık arasından seçileceğine ilişkin haklar, yönetim kurulu üyeliği için aday önerme hakkı, yönetim kurulunda temsil edilme hakkı, kâr payı, tasfiye payı, rüçhan ve oy hakkı veya burada öngörülmemiş yeni bir pay sahipliği hakkı gibi haklarda bir paya farklı veya üstün bir hak tanınmasını,
e) Yerli Fon: MKK verilerine göre ilgili payda SPK denetiminde bulunan “Yatırım Fonlarının” ve “Emeklilik Yatırım Fonlarının” portföyünde bulunan kısmın son bir yıl içindeki ortalama piyasa değerini,
f) Likidite Kriteri: 1 Milyon TL işlem hacmi ile payda günlük bazda oluşan ortalama fiyat değişim oranını,
g) Ek Kriter- Temettü Getirisi: Son 3 yıllık net nakit temettü toplamı / dönem sonu piyasa değerini
h) FDO > % 5 ek kriterlerden yararlanma koşulunu
ifade eder.
Pazarlarda Uygulanacak İşlem Esasları
İŞLEM ESASLARI | Yıldız Pazar | Ana Pazar | Alt Pazar | ||
---|---|---|---|---|---|
YİP | PÖİP | ||||
İşlem Yöntemi | Sürekli İşlem | Sürekli İşlem | Sürekli İşlem | 5 Kez Tek Fiyat* |
5 Kez Tek Fiyat* |
Açığa Satış ve Kredili İşlem | VAR | VAR | YOK | YOK | YOK |
Brüt Takas | YOK | YOK | VAR | VAR | VAR |
Özkaynak Oranı | %90 | %75 | %0 | %0 | %0 |
Açık Takas Pozisyonu / Özkaynak Oranı | %20 | %50 | %100 |
%100 | %100 |
Fiyat Marjı | %20 | %15 | %10 | %10 | %10 |
Açığa Satış Yukarı Adım Kuralı | YOK | VAR | - | - | - |
Devre Kesici Tetikleme Oranı | %10 | %7,5 | %5 | - | - |
Devre Kesici Sonrası Emir Toplama Süresi | 5 dakika | 15 dakika | 15 dakika | - | - |
Devre Kesici Sonrası Emir Eşleştirme Süresi | 2 dakika | 2 dakika | 2 dakika | - | - |
Tek Fiyat Emir Toplama Süresi Boyunca Bilgi Yayınının Kısıtlanması | Yok | Yok | Var | Var | Var |
Açılış Seansında Son 5 Dakikada Emir İptal, Emir Kötüleştirme ve Miktar Azaltım | Yok | Yok | Yok | Yok | Yok |
Açılış Seansında Piyasa ve Piyasadan Limite Emri | Var | Var | Yok | Yok | Yok |
a) Özkaynak Oranı: İlgili payın; kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerine dair özkaynak hesabında hangi orana kadar özkaynak olarak kabul edilebileceğini gösterir.
Kurul’un kredili alım ve açığa satışla ilgili düzenlemelerinde müşterinin malvarlığı ve ödeme gücü dikkate alınarak belirlenmiş istisnalar kapsamında teminat almaksızın alım emri kabul edilebilmesine yönelik hükümleri yalnızca Yıldız Pazar’da yer alan paylar için uygulanır. Kurul’un yatırımcı, pazar ve pay bazında aldığı karar hükümleri saklıdır.
Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi kollektif yatırım kuruluşları ile emeklilik fonlarına ilişkin işlemlerde Kurul’un kredili alım ve açığa satışla ilgili düzenlemeleri uyarınca müşterinin malvarlığı ve ödeme gücü dikkate alınarak belirlenmiş istisnalar kapsamında teminat almaksızın alım emri kabul edilebilmesine yönelik hükümleri Ana Pazar’da yer alan paylar için de uygulanabilir
b) Açık Takas Pozisyonu/ Özkaynak Oranı: Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun veya takas gerçekleşene kadar ilgili pay için asgari olarak hangi oranda özkaynak bulundurulması gerektiğini gösterir.
Yukarıda belirtilen işlem esaslarının genel kurallar olduğu, ilgili duyurularımızda ve SPK kararlarında yer alan ve ikinci bir duyuruya kadar geçerli olduğu ilan edilen:
- Açığa satışın BIST50 payları ile sınırlandırılmış olması,
- Yıldız Pazar’da, Ana Pazar’da ve borsa yatırım fonlarında, gayrimenkul sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında uygulanmakta olan fiyat marjının % 10 olması,
- Pay bazında devre kesici tetikleme oranının tüm paylarda sadece aşağı yönlü ve % 5 olması,
- Pay bazında devre kesici sonrası emir toplama süresinin 15 dakika olması
uygulamaları yürürlüktedir.
(*) Tek fiyat işlem yöntemi için belirlenen sayılara açılış seansı ve kapanış seansı fiyat belirleme seansları dahil, kapanış fiyatından işlemler seansı dahil değildir.
EK-2: GİP’te Uygulanacak Seans Akış Çizelgesi
PAY (Tek Fiyat) P_TEK_FIY_10 | ||
TR | SAAT | |
1 | P_MARJ_YAYIN | 07:00:00 |
2 | P_ARA | 07:30:00 |
3 | P_ACILIS_EMIR_TPL | 09:40:00 |
4 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 09:55:00 |
5 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 10:00:00 |
6 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 10:55:00 |
7 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 11:00:00 |
8 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 11:55:00 |
9 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 12:00:00 |
10 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 12:55:00 |
11 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 13:00:00 |
12 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 13:55:00 |
13 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 14:00:00 |
14 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 14:55:00 |
15 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 15:00:00 |
16 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 15:55:00 |
17 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 16:00:00 |
18 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 16:55:00 |
19 | P_TEKFIYAT_EMIR_TPL | 17:00:00 |
20 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 17:55:00 |
21 | P_MARJ_YAYIN_KAP_TF | 18:00:00 |
22 | P_KAPANIS_EMIR_TPL | 18:01:00 |
23 | P_ESLESTIRMETEKFIYAT | 18:05:00 |
24 | P_MARJ_YAYIN | 18:07:00 |
25 | P_KAPANIS_FIY_ISLEM | 18:08:00 |
26 | P_GUNSONU_ISLEMLERI | 18:10:00 |
27 | P_GUNSONU_ISTATISTIK | 18:11:00 |
28 | P_MARJ_YAYIN | 18:13:00 |
29 | P_GUNSONU | 18:14:00 |