VİOP

VİOP, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası anlamına gelir. Vadeli işlemler genel olarak yatırımcıların bir finansal varlığı önceden belirlenmiş bir tarihte ve fiyatta satması ya da satın almasıdır. Alıcı olan taraf, dayanak varlığı belirlenen tarihteki gerçek piyasa fiyatına bakmadan önceden belirlediği fiyattan satın alır. Dayanak varlıklar ise altın ya da gümüş gibi emtialardan BİST30 gibi endekslere kadar farklı finansal araçlardan oluşur. 

Döviz, emtia ya da pay senetleri üzerinden yatırımcılar vadeli bir şekilde VİOP üzerinden işlem yapabilir. Gelecek üzerinden bir işlem yapıldığı için VİOP piyasası İngilizcede “futures” olarak nitelendirilir. Finansal piyasalarda geleceği tam olarak tahmin etmek mümkün olmadığı için vadeli işlemler ve opsiyon borsası kendi içinde bazı riskleri barındırır. Bundan dolayı yatırım kararlarınızı verirken dikkatli olmanız ve iyi bir strateji belirlemeniz gerekir.

Borsa istanbul’da VİOP İşlemleri

“VİOP nedir?” diye merak ediyorsanız Borsa İstanbul A.Ş. üzerinden vadeli işlemler ve opsiyon sözleşmeleri yapmanıza yardımcı olan bir piyasa olduğunu bilmelisiniz. Vadeli işlemler bir yatırımcının finansal bir aracın ya da emtianın fiyatı üzerinden spekülasyon yapmasına olanak tanır. Aynı zamanda VİOP piyasası yatırım yapılan varlıktaki olumsuz fiyat değişikliklerinden kaynaklanan kayıpların önüne geçmek için bir korunma aracı olarak da kullanılır. Eğer riskten korunmak için VİOP piyasasında işlem yapacaksanız dayanak varlıkla ilgili normal şartlarda aldığınız pozisyonun tersi bir pozisyonu seçmelisiniz. Bu şekilde eğer dayanak varlıkta para kaybederseniz vadeli işlem sözleşmesinden kazandığınız miktar bu zararı azaltabilir. Farklı stratejileri göz önünde bulundurarak VİOP’ta işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

VİOP’ta Hangi İşlemler Yapılır?

“VİOP’ta hangi işlemler yapılır?” sorusuna genel olarak pay vadeli işlem sözleşmeleri, hem yurt içi hem de yurt dışı vadeli endeks işlem sözleşmeleri, pay opsiyon sözleşmeleri ya da endeks opsiyon sözleşmeleri gibi işlemler yapılır. VİOP’ta farklı finansal araçlar üzerinde işlemler gerçekleştirilebilir. Örneğin, pay vadeli işlem sözleşmeleri bir şirketin hisse senedini yatırımcıların belirli bir tarihte belirli bir fiyat üzerinden alma ya da satma hakkı kazanmasını sağlar. Vadeli endeks sözleşmelerinde ise yatırımcılar endekslerin gelecekteki durumların göz önünde bulundurarak pozisyon alabilir. Farklı yatırım araçlarını içeren VİOP’ta piyasayı doğru bir şekilde analiz ederek istediğiniz finansal araç üzerinde işlem yapabilirsiniz. Bununla beraber VİOP’ta da her yatırım işlemindeki gibi belirli risklerin olduğunu bilmelisiniz.

VİOP’ta genel olarak riskten korunma (hedging), yatırım ve arbitraj olmak üzere üç amaç için işlem yapılır. Korunma amacıyla işlem yapmak isteyen bir işletme, gelecekteki belirsizliklere karşı kendini finansal olarak güvence altına alabilir. Yatırım amacıyla işlem yapan kişiler ise çeşitli farklı sınıflarında pozisyon alarak fiyat dalgalanmalarından yararlanabilir. Arbitraj ise farklı piyasaların fiyat farklılıklarından yararlanma işlemidir. Genel olarak arbitraj işlemi aynı varlığı daha ucuz olduğu bir piyasada satın alıp ardından daha pahalı olduğu başka bir piyasada satma işlemidir. Risksiz kâr elde etmek isteyenler uyguladığı bir yöntemdir. Bununla beraber hareketli piyasalarda arbitraj fırsatları genellikle kısa sürelidir.

VİOP’un Tarihi

VİOP’un tarihi genel olarak aşağıdaki gibidir:

• İlk olarak 2001 yılında İMKB’de DolarTL dayanak varlığı üzerinden işlem sözleşmeleri açıldı. Ardından 2005 yılında İzmir’de Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası ve 2012 yılında İMKB VİOP faaliyete geçti. Bununla beraber 2013 yılında bu iki piyasa birleştirilerek vadeli işlemlerin Türkiye’de bir bütün haline gelmesi sağlandı.
• 2014 yılında ise alıcı ve satıcı arasında bir köprü olması amacıyla Takasbank devreye girdi. 2018’de ise XU030, USDTRY ve XAUUSD gibi finansal araçlar VİOP’ta işlem görmeye başladı. 2020 yılında Amerikan Doları ve ons altın vadeli işlem sözleşmeleri akşam seanslarında aktif hale getirildi. 2021 yılında ise Amerikan doları ve ons gümüş işlemleri VİOP’a dahil edildi.
• 2023 yılında ise BIST’te bulunan ve sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyen 25 şirketten oluşan Sürdürülebilirlik Endeksi VİOP’a eklendi.

VİOP, her zaman gelişen ve büyüyen bir piyasadır. Zaman zaman yeni yatırım araçları eklenerek çeşitliliği artabilir. VİOP’ta BIST30 ve BIST Banka Dışı Likit 10 gibi farklı endeksler bulunur. TL’nin yanı sıra EUR/USD gibi farklı dövizler de işlem görür. Aynı zamanda TL/Gram ve Dolar/Ons gibi kıymetli madenler üzerinde de işlemler yapabilirsiniz. Bununla beraber gelecekte VİOP’a farklı finansal araçlar da eklenebilir ve böylece farklı piyasalarda da işlem yapmaya başlayabilirsiniz.

VİOP’ta Kaldıraç Oranları

VİOP, FOREX ile benzer şekilde kaldıraçlı bir şekilde işlem yapabildiğiniz bir piyasadır. Kaldıraç, normal şartlarda elde edeceğiniz kazançtan yüksek kâr elde etmenizi sağlayan bir sistemdir. Bununla beraber benzer şekilde zararı da daha yüksektir. VİOP, kaldıraçlı bir sistem olduğu için zarar konusunda belirli riskleri içinde barındırır ve bundan dolayı yatırımcıların kararlarını dikkatli bir şekilde vermesi gerekir. VİOP’ta BİST’te olduğu gibi %10 sınırı bulunmadığı için bir günde yatırdığınız bütün parayı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. VİOP’ta kaldıraç oranı finansal varlığın ne olduğuna göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle yatırım yapmak istediğiniz finansal aracın kaldıraç oranını göz önünde bulundurmalısınız. Teminat ve Kaldıraç Oranı içeriğine göz atarak, oranlar hakkında daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

VİOP’ta Vade Tarihleri

VİOP’ta vade tarihleri, yapılan işlemin bitiş zamanını belirler. Her vadeli işlem sözleşmesinde farklı bir tarih bulunur. Bununla beraber bu tarihler önceden belirlenir ve yatırımcılar tarihleri göz önünde bulundurarak işlemlerini yapabilir. Vade tarihleri bütün yatırım araçlarında farklı olabileceği için yatırımlarınızı yapmadan önce tarih bölümünü dikkatli bir şekilde incelemelisiniz. Vade tarihlerini takip ederek sizin için uygun pozisyonları alabilir ve yatırım kararlarınızı verebilirsiniz.

İntegral Yatırım’da VİOP İşlemi Nasıl Yapılır?

“VİOP yatırımı nasıl yapılır?” diye merak ediyorsanız İntegral Yatırım bu konuda size yardımcı olabilir. Form doldurduktan sonra VİOP’ta işlem yapmak için süreci başlatabilir ve finansal araçlar üzerinde vadeli pozisyonlar almaya başlayabilirsiniz. VİOP’ta işlem yapabilmeniz için sizin adınıza Takasbank’ta bir hesap açılır. Takasbank’taki hesabınıza teminat yatırdıktan sonra farklı piyasalarda işlem yapabilirsiniz. Genellikle teminat ücretleri Takasbank tarafından belirlenir ve finansal araçtan araca farklılık gösterir. İntegral Yatırım vasıtasıyla vadeli piyasalarda kolaylıkla işlem yapmaya başlayabilir, piyasa dalgalanmalarından yararlanabilirsiniz. VİOP’un riskli bir piyasa olduğunu ve fiyat dalgalanmalarının her zaman umduğunuz yönde gerçekleşemeyeceğini göz önünde bulundurmalısınız.

Adım 1: Formu Doldurun

İntegral Yatırım’da Hesap Aç bölümünden pratik bir şekilde VİOP formu doldurabilirsiniz. Ad, soyadı, e-posta ve telefon bilgilerinizi girdikten sonra hesap açma işleminiz tamamlanır. Siz formu doldurduktan sonra İntegral Yatırım’daki uzman müşteri temsilcileri sizinle iletişime geçer. İletişimi isterseniz görüntülü olarak da gerçekleştirebilir, müşteriyle daha yakın temas kurabilirsiniz. Aynı zamanda isterseniz formu fiziksel olarak da doldurabilirsiniz. Farklı kanallar aracılığıyla kolaylıkla İntegral Yatırım’ın müşterisi olabilir, istediğiniz piyasada işlem yapmaya başlayabilirsiniz.

Adım 2: VİOP Yatırımınıza Başlayın

Formu doldurduktan ve müşteri temsilcileriyle bağlantı kurduktan sonra VİOP yatırımlarınıza başlayabilirsiniz. VİOP piyasalarında işlem yapmaya başlamadan önce piyasaları doğru bir şekilde nasıl analiz edebileceğinizi öğrenmelisiniz. Bir finansal aracın gelecekteki fiyatını tam olarak bilmek her ne kadar mümkün olmasa da doğru analiz araçlarını kullanarak piyasanın durumu hakkında fikir edinebilirsiniz. Teknik analiz araçlarını ve geçmiş fiyat hareketlerini göz önünde bulundurarak kendinize bir sistem kurabilir ve piyasada işlem gören varlıkların fiyat durumları hakkında fikir edinebilirsiniz. Yatırım yapma kararı verdikten sonra teminat yatırarak istediğiniz araç üzerinde işleminizi gerçekleştirebilir, VİOP kaldıraç oranlarından yararlanabilirsiniz. Bununla beraber kaldıraçla yatırım yapmanın kendi içinde belirli riskler barındırdığını ve bundan dolayı analizlerinizi doğru bir şekilde yapmanızın oldukça önemli olduğunu da unutmamanız gerekir.