Borsada T+1 ve T+2 Nedir? T1 T2 Ne Anlama Gelir?
Borsada sıklıkla karşılaştığımız terimlerden biri T+1 ve T+2’dir. T+1 veya T+2 kullanılamaz gibi ibareler görebiliriz. Bu ibareler işlem gününü ifade eder. T harfi, İngilizcede “Time” kelimesidir, zaman anlamına gelir. Ancak daha kolay akılda kalması için bu T harfini “Takas günü” olarak da düşünebilirsiniz. Çünkü aynı zamanda T günü, işlemin gerçekleştiği günü ifade eder. Piyasalarda işlem yaptığınız zaman bunu takas olarak gerçekleştirirsiniz ve işlemleriniz Takasbank tarafından gerçekleştirilir. Yaptığınız takas işlemi, para ile hisse senedini takas etmekten ibarettir.
T+1 işlemin gerçekleştiği günden bir gün sonrasını, T+2 ise 2 gün sonrasını açıklamak için kullanılır.
Finansal piyasalarda işlem yaptığınız ürün, o ürün üzerinde herhangi bir özel tedbir yoksa T günü içinde yansırken, tedbirin türüne bağlı olarak T+1 veya T+2 gününde de yansıyabilir.
Satılan Hisse Senedinin Parası Kaç Gün Sonra Kullanılabilir?
Borsada işlem yaptığınız hisse senedinin parasını, işlem gerçekleştikten hemen sonra o parayla başka bir hisse senedi almak için kullanılabilir. Ancak hisse senedi üzerinde bir tedbir varsa, tedbirin türüne bağlı olarak T1 veya T2 gününde de kullanılabilir.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında alınan bir tedbirle “Brüt Takas Uygulaması” olan bir hisse senedi için T+1 veya T+2 gününde işlem yapmakla ilgili detaylar Borsa istanbul tarafından duyrulur.
Ancak borsada sattığınız bir hisse senedinin parasını çekmek istiyorsanız bunu T1 veya T2 gününde gerçekleştirebilirsiniz. Eğer T2 gününde çekebilecekseniz, T1 gününde paranız blokeli olacaktır.
Brüt takas uygulamasında da yine, bir hisse senedi üzerinde al-sat yapmak istiyorsanız, hisse senedini sattığınız gün alamazsınız ve aldığınız gün satamazsınız.
T1 veya T2 Kullanılamaz Ne Anlama Gelir?
T+1 (veya T1) kullanılamaz, o gün yaptığınız işlemin parasını veya hisse senedini T2 gününde alacağınız anlamına gelirken bu tabiri en çok Halka Arz edilen şirketlerde görürüz. Halka arz edilen bir şirkette T1 veya T2 kullanılamaz ibaresini görmeniz çok yüksek ihtimal olmakla beraber, T1 veya T2 kullanılabilir ibaresini de zaman zaman görürsünüz.
Bu ibarelerden T1 veya T2 kullanılamaz ifadesini gördüğünüz zaman, halka arzda, sattığınız bir hisse senedinin parasını 1 veya 2 gün sonra halka arzda katılırken kullanamayacağınız anlamına gelirken T1 veya T2 kullanılabilir ifadesi, 1 veya 2 gün sonra kullanabileceğiniz anlamına gelir.
Dolayısıyla T2 kullanılabilir ancak T1 kullanılamaz olması durumlarıyla da karşılaşmak teknik olarak mümkündür. Bu da bugün sattığınız bir hisse senedinin bakiyesini 1 gün sonra kullanamayacağınız ancak 2 gün sonra kullanabileceğiniz anlamına gelmektedir.
Halka arzlarla ilgili daha detaylı bilgiye ihtiyacınız bulunmaktadır. Bundan başka halka arzlarda dikkat etmeniz gereken kurallar için, Halka Arzda Dikkat Edilmesi Gereken 10 Şey başlıklı yazımıza da bakmanızı tavsiye ederiz. Halka arz edilecek şirketleri takip etmek isterseniz uzman analistlerimizin hazırladığı Halka Arz kategorimizi de takip edebilirsiniz. Buradan halka arz edilecek şirketlerle ilgili detaylı bilgileri ve yorumları bulabilirsiniz.
T1 veya T2 kullanılamaz ibaresini sadece halka arzda değil, herhangi bir tedbir sisteminde, tedbirin türü ve kapsamına göre de görmeniz mümkündür.
T+1 ve T+2’ye Dikkat Etmek Neden Önemli?
T1 ve T2’ye dikkat etmek, yatırımlarınızı daha etkili kullanmanızı sağlar. Alacağınız hisse senetlerinin veya sattığınız hisse senetlerinin parasını ne zaman kullanabileceğinizi belirlemek açısından büyük önem taşır. Öte yandan, halka arzların dışında Bedelli Sermaye Artırımı veya Bedelsiz Sermaye Artırımı konularında ve Temettü Ödemesinde de T+1 veya T+2 terimleriyle karşılaşırsınız.
Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımında T1 ve T2
Bedelli sermaye artırımları, bir nevi şirketin bir kez daha halka arzını ifade eder. Ancak bu sefer kazanılacak para doğrudan sermayeye eklenir. Ancak mantık aynıdır, şirketin belli bir fiyatını halka arz etmesidir.
Bedelli Sermaye Artırımı ile ilgili olarak öncelikle Rüçhan Hakkı kullanmak gerekir. Kullandığınız rüçhan hakkı T1 veya T2 gün sonra hisselere yansır ve kullanılabilir/satılabilir hale gelir.
Bedelli Sermaye artırımlarında, bedelli gününde hisse senedi elinizde bulunmalıdır. Ardından size rüçhan hakkınızı kullanmak için bir süre verilir. Bu süre içinde teminatınızı yatırarak rüçhan hakkınızı kullanırsınız. Süre bitiminde T1 veya T2 gün yansır.
Bedelsiz Sermaye Artırımı ise, şirketin iç kaynaklarından karşıladığı bir sermaye artırım şeklidir. Bunun için de yine elinizdeki hisse senedi sayısı, uygulanacak olan bedesiz sermaye artırım oranı nispetinde artış gösterir.
Temettülerde T+1 ve T+2
Temettü yatırımı yapıyorsanız T1 ve T2 kavramlarını sıklıkla görürsünüz. Temettü yatırımında temettü ödeme günü geldiğinde elinizde hisse senediniz bulunmalıdır. O hisse senedi için yapılacak ödeme zaten temettü ödenmesinden çok daha önce ilan edilir.
Temettünüzü almanız için temettü ödeme tarihindeki elinizdeki pay senetlerinin sayısı dikkate alınsa da, temettü ödemeniz T1 veya T2 gününde hesabınıza yatabilir veya alacağınız temettü blokeli görünerek T1 veya T2 gününde aktif hale gelebilir.
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.
Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.
