Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), yatırımcılara çeşitli finansal enstrümanlar üzerinde vadeli işlem yapma imkanı sunan piyasadır. VİOP'ta işlem yapabilmek için yatırımcıların belirli miktarda teminat yatırması gerekir. Teminatlar, yatırımcının işlem yapabilmesi için gerekli olan güvence olarak karşımıza çıkar. Ancak işlem yapılmayan bu teminatlar da aslında bir şekilde değerlendirilir. Peki teminat nasıl nemalanır? Teminatların nemalandırılması nedir? Gelin VİOP'ta teminatların nemalandırılma sürecini ve bu sürecin yatırımcılar için önemini birlikte inceleyelim.

VİOP’ta Teminat Nedir?

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda teminat, yatırımcıların pozisyon açabilmeleri için gereken güvence miktarıdır. Teminatlar, yatırımcının piyasada işlem yapabilmesi ve bu işlemlerin düzgün şekilde gerçekleşmesi için gerekli olan fonu temsil eder. Söz konusu fonlar, yatırımcının potansiyel zararları karşılayabilmesi, piyasadaki likiditeyi sağlaması açısından önemlidir.

Teminatlar, işlem yapılan pozisyonların olası zararlarına karşı bir tür sigorta görevi görür. Yatırımcı, işlem açarken belirli teminat miktarını hesabında tutar. Hesaplanan teminat, pozisyonun kâr veya zarar durumuna göre değerlenir, işlem sona erdiğinde hesaba yansıtılır.

VİOP'ta teminatlar, nakit para veya teminatlandırılmış menkul kıymetler şeklinde olabilir. Nakit teminatlar, yatırımcının hesabında bulunan nakit miktarını temsil ederken teminatlandırılmış menkul kıymetler, yatırımcının hesabına teminat olarak yatırdığı menkul kıymetleri ifade eder. Ayrıca işlem yapılan enstrümana, pozisyon büyüklüğüne ve piyasa koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Genellikle daha yüksek risk içeren işlemler için daha yüksek teminat gereklidir. Böylece piyasadaki taraflar arasındaki güvenlik ve istikrar sağlanır. Teminatlar hakkında daha fazla bilgiyi "VİOP'ta teminat ve kaldıraç oranı" yazımızda bulabilirsiniz.

Nema Nedir? Nemalandırılmak Ne Anlama Gelir?

Nema, VİOP'ta teminatların değerlendirilmesi demektir. Yatırımcılar işlem yapmadıkları durumlarda, teminatlarından faiz veya başka şekilde getiri elde edebilir. Nemalandırılmak ise bu teminatların pasif şekilde olsa da sermayeden faydalanılması anlamına gelir. Yani, yatırımcılar, işlem yapmadıkları dönemlerde bile teminatlarından getiri elde edebilirler. Bu süreç, teminatların sadece işlem yapılırken değil aynı zamanda boşta kaldıklarında da değerlendirilmesini sağlar.

Teminat Nemalandırmasının Avantajları Neler?

Nemalandırma işlemi en başta teminatların sadece bekletilmesi yerine getiri potansiyeline sahip olmalarını sağlar. Yan, zaten sahip olunan bir değerin işlem yapılmasa dahi gelire dönüşmesine olanak tanır. Yıllık faiz oranları doğrultusunda günlük olarak hesaplanan nemalandırma gelirleri, yatırımcılara ek getiri potansiyeli sağlar, teminatlarının verimli bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olur. En önemli avantaj ise nemalandırma gelirlerinin yatırımcıların portföylerine eklenerek finansal güvenliklerini artırması, beklenmedik durumlara karşı güvence sağlamasıdır.

Nemalandırma işlemi genellikle otomatik olarak gerçekleşir, bu da yatırımcıların teminatlarını yönetirken aktif bir şekilde işlem yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Nemalandırma gelirlerinden elde edilen getiriler vergilendirilir ancak vergi kesintisi yapıldıktan sonra net gelir hesaplanır, böylece yatırımcılara vergi avantajı sağlar. Öte yandan bu getiri modeli, yatırımcıların portföylerine farklı bir gelir kaynağı ekler ve portföylerini çeşitlendirerek riskleri dağıtmalarına yardımcı olur.

VİOP Teminatları Nasıl Nemalanır?

Teminatların nemalandırılması, yatırımcıların piyasa koşullarına uygun stratejiler geliştirmesi ve yatırımlarını etkin şekilde yönetmesini sağlar. Bu basit adımları takip ederek siz de teminatlarınızdan pasif getiri elde edebilirsiniz:

• Öncelikle VİOP’ta hesap açmanın ve bu hesaba teminat yatırmanız gerekir. Çünkü ancak bu şekilde piyasada işlem yapabilirsiniz.

• Teminatlar genellikle vadeli hesaplarda veya belirli yatırım araçlarında değerlendirilir. Dolayısıyla faiz geliri elde edebileceğiniz uygun bir yatırım aracı seçmelisiniz.

• Teminatlarınızı vadeli hesaplara veya yatırım araçlarına aktararak yatırım yapabilirsiniz. Bu işlem genellikle yatırım yapılacak kurumun internet bankacılığı veya şubesi üzerinden gerçekleştirilir.

• Yaptığınız yatırımlardan elde ettiğiniz getiriyi düzenli olarak izlemeniz önemlidir. Böylece, yatırımın performansını değerlendirebilir, gerektiğinde stratejiyi revize edebilirsiniz.

• Elde edilen getiriyi yeniden yatırılabilir veya çekilebilirsiniz. Yeniden yatırım yapılarak elde edilen getiri miktarı artırılabilirken çekme yapılarak da ihtiyaçlar karşılanabilir.

• Yatırımlarınızı düzenli olarak izlemeli ve değerlendirmelisiniz. Piyasa koşullarına ve stratejisine uygun olarak yatırım portföyünü yönetmeniz önemlidir.

VİOP Teminatlarını Hangi Kurum Nemalandırır?

VİOP'ta yatırımcıların hesaplarında bulunan TL teminatları, Takasbank Fon Yönetimi tarafından en avantajlı koşullarda nemalandırılır. VİOP nemalandırma işlemi, Takasbank'ın belirlediği günlük faiz oranlarıyla gerçekleştirilir, yatırımcıların teminatlarının verimli şekilde değerlendirilmesini sağlar. Nemalandırma sonucu elde edilen gelirler, VİOP müşterilerinin hesaplarına aktarılır ve bu işlem, işlem gününü takip eden bir gün sonra yani T+1 gününde gerçekleşir. Ayrıca, saat 15:40'tan önce yatırılan teminatlar nemalandırılarak değerlendirilirken bu saatten sonra yatırılan teminatlar için nemalandırma işlemi gerçekleştirilmez. Süreç, VİOP'ta işlem yapan yatırımcıların teminatlarının etkin şekilde değerlendirilmesini, getiri elde etmesini sağlar. Nemalandırma süreçlerinde daha detaylı bilgi için "Takasbank nedir?" içeriğine göz atabilirsiniz.

Teminat Neması Nasıl Hesaplanır?

Yatırımcıların hesaplarında bulunan teminatların günlük olarak nemalandırılması sonucunda ne kadar getiri elde edileceği teminat nema hesaplaması sayesinde öğrenilebilir. Hesaplama, genellikle Takasbank tarafından belirlenen günlük faiz oranlarına dayanır. Teminat nemaları, yatırımcının hesabında bulunan teminat tutarı ve Takasbank'ın belirlediği nemalandırma faiz oranı dikkate alınarak hesaplanır. Örnek ile açıklamak gerekirse:

Bir yatırımcının VİOP hesabında 100.000 TL teminatı bulunduğunu varsayalım. Takasbank'ın belirlediği yıllık faiz oranı %12 olarak kabul edilsin. Bu durumda, günlük brüt nema miktarı (100.000 TL x 0,12 / 360) = 33,33 TL olur. Brüt nemalandırma gelirinden %6,25 Takasbank kesintisi ve %0,15 vergi kesintisi yapılacağından net nemayı hesaplamak gerekir.

Takasbank kesintisi: 33,33 TL x 6,25 / 100 = 2,08 TL/gün

Vergi kesintisi: 33,33 TL * 0,15 / 100 = 0,05 TL/gün

Net nemalandırma geliri = Brüt nemalandırma geliri - (Takasbank kesintisi + Vergi kesintisi)

= 33,33 TL - (2,08 TL + 0,05 TL)

= 31,20 TL/gün

Yani, yatırımcı her gün vergi kesintisi yapıldıktan sonra 31,20 TL net nemalandırma geliri elde eder. Yatırımcı, işlem yapmadığı dönemlerde bu geliri pasif bir şekilde hesabına eklenmiş olarak görür. Örneğin, bir hafta boyunca işlem yapılmadığını varsayarsak yatırımcının hesabına 7 gün boyunca (7 gün x 33,33 TL/gün) toplamda 233,31 TL nemalandırma geliri eklenmiş olur.

Nemalandırmada Faiz Oranı Nedir?

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda teminatların nemalandırılması için kullanılan faiz oranıdır. Oran, genellikle Takasbank tarafından belirlenir ve günlük olarak hesaplanır. Nemalandırmada faiz oranı, yatırımcıların hesaplarında bulunan teminatların her gün ne kadar getiri elde edeceğini belirler. Yüksek faiz oranları, yatırımcıların teminatlarından daha fazla gelir elde etmelerini sağlarken düşük faiz oranları daha az gelir elde etmelerine neden olur. Dolayısıyla nemalandırmada faiz oranı, yatırımcılar için önemli bir faktördür ve hesaplarının verimliliğini belirlemede etkilidir.

Nemalandırmadan Vergi Kesilir mi?

VİOP'ta nema gelirleri vergiye tabidir. Yani nemalandırma gelirlerinden vergi kesintisi yapılır. Brüt nemalandırma gelirinden belirli oranlarda Takasbank ve vergi kesintisi uygulanır. Ancak kesintiler sonucunda elde ettiğiniz nemalandırma geliri netleşir. Yani yatırımcı olarak nemalandırma gelirlerinden elde ettiğiniz kazanç üzerinden vergi ödemekle yükümlüsünüz.

Teminatların Nemalandırılmasının Alt Sınırı Nedir?

VİOP, teminatların nemalandırılması için genellikle belirli bir alt sınır bulunur. Oran ve vergilerde olduğu gibi alt sınır da Takasbank tarafından belirlenir ve teminat miktarının belirli düzeyin altına düşmesi durumunda nemalandırma işlemi gerçekleşmez. Böylece teminatlarınızın belirli düzeyde tutulması ve hesapların pasif gelir elde etmesi sağlanır.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.