Şirket Analizi Nasıl Yapılır?

Hisse senedi piyasasındaki yatırımcıların yönelimlerini belirlemek amacıyla şirket analizi yapmaları önemlidir. Şirket analizi; firmanın geçmiş dönem performansı ve mevcut durumdaki verilerinin incelenerek yorumlanmasıdır. Bu amaçla; finansal tablolar, bilanço ve gelir tabloları, raporlar, bilgi ve belgelerin araştırılması önemlidir. Aynı zamanda PD/DD gibi şirketin piyasa değerinin öz kaynaklara kıyasla ne kadar pirimli/iskontolu olduğunun da bilinmesi gerekir.

Yatırımcılar şirket analizi yaparak piyasadaki sektör ve rakip firmalar konusunda bilgi sahibi olabilirler. Böylece fırsatları ve varsa riskleri değerlendirmek mümkün olabilir. Konunun netleşmesi ve merak ettiğiniz soruların yanıtlarını bulabilmeniz açısından; şirket analizi nasıl yapılır, şirket temel analizi ve borsa analizi nasıl yapılır sorularının cevabını ve şirketin finansal tablo analizi gibi kavramları aşağıda detaylı olarak inceleyebilirsiniz.

Borsada Şirket Analizi Nasıl Yapılır?

Şirket analizi yapılırken, şirketin neler yaptığının ve ne işle uğraştığının izlenmesi tavsiye edilir. Borsada bir şirkete yatırım yapmak istediğinizde, firmanın geçmiş ve mevcut durumunu bilmeniz sayesinde hisselerdeki ani iniş ve çıkışlar konusunda endişelenmenize gerek olmaz. Bu konuda yatırımcıların aklına takılan soruların başında borsada şirket analizi nasıl yapılır gelir. Borsadaki şirketlerin faaliyet raporları ve mali tablolarını okuyarak analiz ettiğinizde geleceğe dair karşılaşabileceğiniz riskleri görme veya tahmin etme şansınız olur.

Sektörde analist olarak çalışanların şirketler hakkında hazırladıkları raporları incelemenin de şirket analizi konusunda fikir verebileceğini bilmenizde fayda var. Ayrıca hisse senedini aldığınız ve satmak için hedef koyduğunuz fiyatı da not alarak bu bilgiye göre hareket edebilirsiniz. Borsada şirket analizi yapılırken firmanın istikrarlı bir şekilde her yıl öz sermaye ve cirosunu artırıyor olması da geleceğe dair umut veren bir bilgi olarak değerlendirilebilir.

Şirket rasyo analizi yani bilanço ve gelir tablosunun karşılıklı oranlanarak sonuç elde edilmesiyle firmalar hakkında yorum yapılabilecek veriler sağlanmış olur. Bunlara ek olarak stratejik yönetim şirket analizi yapıldığında işletmenin faaliyette bulunduğu genel ve sektör çevre unsurları incelenir. Dış çevre analizi sonuçları şirkete yönelik fırsatları ve tehditleri; iç çevre analizi ise üstünlük ve zayıflıkları belirlemek açısından önemlidir. Bu bilgiler ışığında borsada şirket analizi konusu netleşebilir.

Şirket Temel Analizi Nasıl Yapılır?

Temel analiz sürecinde pek çok farklı konuda araştırma yapmanız gerekebilir. Bunun için finansal tablolara, sektör raporlarına, şirket web sitesine, haberlere ve uzman görüşlerine yer verilebilir. Yatırımcıların merak ettiği konulardan biri de şirket temel analizi nasıl yapılır sorusudur. Bu konuyu aşamalar hâlinde inceleyebilirsiniz:

• Firma analizi: Firmanın pazardaki durumu, aldığı kâr payı, sektördeki firmanın büyüklüğü ve yeri gibi başlıkların açıklanmasıyla yapılabilir. Yatırım için yönelme şansınız olan şirketi, kolaylıkla bulmanızı sağlayan bu yöntem sırasında verilerin dışında sektördeki haberleri de kaynak olarak kullanabilirsiniz. Böylece şirketi daha geniş bir perspektiften değerlendirme şansınız olur.
  

• Sektör analizi: Şirketlerin bulunduğu pek çok sektör vardır. Bazıları birden fazla sektör içinde yer alabilir. Bu durumda sektöre olan talep, sunduğu arz, gelecek ömrü, teknolojinin sektör gelişimine etkisi, rekabet ortamı ve kârlılık gibi unsurların incelenmesi sayesinde geleceğe yönelik projeksiyon yapılabilir. Hükümetlerin izlediği politikalar ve dünyanın sektöre bakışı gibi veriler de temel analiz konusunu destekleyen bilgiler sunar.
  

• Ekonomik ve politik analiz: Global ekonominin içinde bulunduğu durum, ulusal ekonomilerin büyüme potansiyeli, ekonominin ne yönde hareket edeceği gibi geleceğe yönelik tahminler temel analizin önemli unsurları arasında sayılabilir.

Şirket analizi örneği olarak bilançolar verilebilir. Bilanço kapsamında; firmanın nelere hangi oranda sahip olduğu aynı zamanda bu varlıkların ne kadarının borçla ne kadarının öz sermaye ile finanse edildiği gibi bilgilere ulaşabilirsiniz. Şirketin finansal durumunu anlamak amacıyla bu bilgilerin incelenmesi ve yorumlanması gerekir. Ayrıca şirket analizi örnekleri arasında farklı yöntemler kullanılarak yapılan uygulamalar da sayılabilir. SWOT analizi firmanın güçlü, zayıf yönlerini ve buna ek olarak dış çevrelerden kaynaklanan fırsat ve tehditleri göstermek amacıyla kullanılır. Piyasa ve defter değeri gibi kavramların açıklanmasıyla da yatırımcıların şirkete olan güveni ve talebi belirlenebilir.

Şirket Risk Analizi

Şirket risk analizi, yatırımcıların yeni portföylerini oluşturmak amacıyla yaptığı araştırmalardan biri olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda mevcut portföylerinin durumunu değerlendirmek için de etkili bir yöntemdir. Piyasada şirketin bulunduğu sektördeki gelişimleri ve değişiklikleri incelemek amacıyla analiz yapılması gerekli olabilir. Bu kapsamda farklı verilerin titizlikle araştırılması ve bilgilerin yorumlanması önemlidir.

Tablolar, projeler, finansal veriler, gelecek tahminleri gibi sayısal veriler önemli yatırımlara imza atmadan önce incelenmelidir. Bu sayede potansiyel risklerin hesaplanması ve kritik kararların alınması engellenebilir. Hisse senetlerinin durumu hakkında bilgi veren F/K oranı, düşük olduğunda şirketin ucuz, yüksek olduğunda pahalı olduğu şeklinde yorum yapılır. Bu bilgi şirket risk analizi sırasında yatırımcıya fikir verebilecek özelliklere sahiptir. Finansal konulara ilişkin veriler ışığında hareket edilse de sonuçların kesin ve net hüküm içermediğini bilmenizin faydası olur. Bu sayede her yatırımın içinde bir parça risk olacağını tahmin ederek alacağınız kararları netleştirebilirsiniz.

Şirket risk analizinin önemi, maddeler hâlinde şu şekilde açıklanabilir:

• Şirketlerin potansiyel riskleri belirleyerek daha az kayba uğramalarına destek olur.
  

• Eyleme geçmeden önce olası risklerin tespit edilmesiyle hem maddi hem de manevi kayıpların yaşanması engellenebilir.
  

• Risklerin önceden belirlenmesiyle şirket için bir kaçış planı hazırlanabilir. Olası olumsuzlukların önlenmesi veya durumun tersine çevrilmesi için yeni planlar devreye alınabilir.
  

• Yatırımcıların karar verme sürecini hem hızlandıran hem de kolaylaştıran bir analiz yöntemi olarak değerlendirilebilir.
  

• Bir projeye devam edip etmeme kararının alınmasını ve belirsizliklerin ortadan kalkmasını sağlar.
  

• Sektördeki rakiplere ve yeni gelişmelere hazırlıklı olmak açısından da avantajlıdır.

Şirketler risk analizi yaparken farklı adımları takip edebilirler. Bunlardan ilki tehlikelerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi olarak tanımlanabilir. İkincisi, risklerin derecelendirilmesi ve önlemler konusunda karar verilmesidir. Üçüncüsü, verilerin değerlendirilmesi ve kontrol önlemlerinin uygulamaya alınması ve son olarak denetim ve gözlemlerin tamamlanarak gerekli konularda iyileştirmeye gidilmesidir.

Şirketin Finansal Tablo Analizi

Şirket finansal tablolar analizi, mali tablo analizi olarak da bilinir. Bu analiz firmaya ait gelir tablosu ve bilançoların incelenmesiyle yapılabilir. Aynı zamanda hisse senedi yatırımcılarının karar vermeden önce bilmesi gereken bir diğer konu da FK/FAVÖK olarak belirtilir. FK fiyat kazanç oranı, FAVÖK ise faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr olarak ifade edilir. Bu oranlar yüksekse şirketin kârını, düşükse şirketin reel olarak zarar ettiğini gösterir.

Mali tablolar analizi 4 madde hâlinde açıklanabilir:

1. Yatay Analiz: Karşılaştırmalı tablolar analizi olarak da bilinen yöntem, firmanın farklı dönemlerdeki değişimini gösterir. Bunun için hesaplardaki artış değeri dikkate alınır.
   
2. Dikey Analiz: Yüzde yöntemi ile kalem ve ana hesap verisi oranı belirlenir. İlgili yıl içindeki verilere göre finansal yapıdaki değişimlerin gözlenmesine faydası olur.
   
3. Trend Analizi: Eğilim yüzdesi seçilen kalemlerin yıllar bazındaki gelişimini bulmak için yapılır.
   
4. Oran Analizi: Finansal tabloların birbiriyle oranlarının bulunması olarak tanımlanır. Geçmiş verilerle diğer firmaların verilerini mukayese etme şansı sunar. Bu aşamada; devir hızı, kaldıraç, piyasa değeri ve kârlılık oranları da değerlendirilir.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.