Üçgen Formasyonu Nedir? Nasıl Çalışır?

Üçgen formasyonu, teknik analizin temel bileşenlerinden biri olup, fiyat hareketlerini inceleyen yatırımcılar ve teknik analistler için önemli bir araçtır. Bu grafik formasyonları, yatırımcılara gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmede yardımcı olabilecek belirgin grafik desenleridir.

Üçgen formasyonları, piyasadaki fiyat hareketlerini grafikler üzerinde gösteren ve fiyat hareketlerinin yönünü belirlemek için kullanılan görsel şemalardır. Bu formasyonlar, hisse senetleri, forex, emtia ve diğer finansal piyasalarda yaygın olarak bulunur ve yatırımcılara pozisyon alırken rehberlik sağlar.

Bu grafik formasyonları, teknik analizde "devam formasyonları" kategorisine aittir. Yani, mevcut bir eğilimin devam edeceğini gösteren önemli işaretler sunarlar. Diğer bir kategori ise "dönüş formasyonları"dır. Dönüş formasyonları, finansal piyasalarda bir eğilim veya trendin sona erdiğini, yeni bir trendin başlayabileceğini ve mevcut trendin tersine dönebileceğini işaret eden grafik desenleridir. Dönüş formasyonları ; Yükselen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve düşen bir trendin başlayacağını gösteren Omuz Baş Omuz (OBO) ve düşen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve yükselen bir trendin başlayacağını gösteren üç dipli bir formasyon olan Ters Omuz Baş Omuz (TOBO) Omuz - Baş Omuz ve Ters Omuz Baş Omuz, düşen bir trendin ardından oluşan ve yükseliş trendinin habercisi olan Çanak formasyonu ve yükselen bir trendin ardından oluşan ve düşüş trendinin habercisi olan Ters Çanak formasyonu Çanak ve Ters Çanak ve bir varlığın fiyatının aynı seviyede iki kez zirve yaptığı Çift Tepe formasyonu ve bir varlığın fiyatının aynı seviyede iki kez dip yaptığı Çift Dip formasyonu Çift Tepe Çift Dip formasyonlarından oluşur.

Üçgen formasyonları oluşturdukları üçgenin şekline göre üç başlıkta toplanır:

1- Yükselen Üçgen: Bu formasyon, yüksek bir direnç çizgisi ile yavaşça artan bir destek çizgisinin oluşturduğu bir üçgeni tanımlar. Fiyatlar yavaşça yükselirken, her iki çizgi de birleşme eğilimindedir. Yükselen üçgenler genellikle yükselen bir fiyat trendinin devamına işaret eder.

2- Alçalan Üçgen: Bu formasyon, düşük bir destek çizgisi ile yavaşça azalan bir direnç çizgisinin oluşturduğu bir üçgeni tanımlar. Fiyatlar yavaşça düşerken, her iki çizgi de birleşme eğilimindedir. Alçalan üçgenler, düşüş eğilimini teyit edebilir.

3- Simetrik Üçgen: Bu formasyon, iki eğimli çizginin birleştiği ve fiyatların bir süre boyunca giderek daha dar bir aralıkta işlem gördüğü bir üçgeni tanımlar. Simetrik üçgenler, fiyatın her yönde eşit olasılıklı bir patlama yapabileceğini gösterir. Bu nedenle, genellikle bir fiyatın yönünü tahmin etmek için diğer göstergelerle birlikte kullanılır.

Üçgen formasyonlarının çalışma prensibi, fiyatın bu sıkışma sırasında bir yönde keskin bir şekilde hareket etme eğiliminde olduğu fikrine dayanır. Yatırımcılar, üçgenin üst veya alt çizgisinin kırıldığı yönde bir pozisyon alarak bu fiyat değişikliğinden kar elde etmeye çalışabilirler. Ancak bu strateji riskli olabilir, çünkü fiyatlar her iki yönde de sıçrayabilir. Bu nedenle stop-loss emirleri ve diğer risk yönetimi araçları kullanmak önemlidir.

Üçgen formasyonları, yatırımcılara fiyat trendlerini ve piyasa eğilimlerini anlama konusunda yardımcı olabilir. Ancak hiçbir teknik analiz aracı veya formasyon, kesin sonuçlar sağlamaz. Dolayısıyla, yatırım kararlarını alırken diğer analiz yöntemlerini ve risk yönetimi stratejilerini de dikkate almak önemlidir.

ÜÇGEN FORMASYONU (TRIANGLE )

Teknik analizde çok sık rastlanan formasyonlardır. Farklı yönde hareket eden 2 trend çizgisi (giderek fiyatlardaki sıkışma sonucu birleşerek üçgen görüntüsü oluşturur. Sıkışma tamamlandığında formasyon tamamlanmış olur.

Üçgen formasyonları oluşturdukları üçgenin şekline göre üç başlıkta toplanır.

1- Yükselen Üçgen Formasyonu (Ascending Triangle)

2- Alçalan Üçgen Formasyonu (Descending Triangle)

3- Simetrik Üçgen Formasyonu (Symetrical Triangle)

YÜKSELEN ÜÇGEN FORMASYONU (Ascending Triangle)

Alıcıların satıcılardan daha güçlü olduğu piyasalarda ortaya çıkar. Her dip bir önceki dibin üzerinde olacak şekilde bir yükselen trend hareketi gözlenir. Fiyatlar artış eğilimindedir. Üçgen formasyonunda trendin tepeleri birbirine yakın seviyelerde oluşmaktadır. Dipler birleştirilerek bir yükselen trend çizilir. Tepeler yakın seviyelerde oluştuğu için tepeleri birleştiren çizgi düz bir çizgidir. Üçgenin üst kenarı,  birbirine yakın seviyedeki tepeleri birleştiren düz çizgi alt kenarı ise yükselen trendi çizgisinden oluşmaktadır. Dipleri ve tepeleri birleştiren iki çizgi kesiştiğinde bir üçgen şekli meydana gelir. Fiyatlar üçgenin içerisinde sıkışırken işlem hacmi de gitgide daralmaktadır. Fakat alış atakları esnasında görülen hacimler düşüş esnasında yaşanan hacimlerden daha yüksektir. Formasyonun tamamlanması için fiyatın üçgenin üst kenarının üzerine yükselen bir hacimle çıkması gerekmektedir. Formasyon tamamlandıktan sonra yükseliş hareketi başlar yükseliş hareketi devam ederken gelen kar satışları düzeltme hareketine neden olabilir. Düzeltme hareketlerinde yaşanan geri dönüşlerde işlem hacminin daraldığı gözlenir.

Yükselen üçgen formasyonunun hedefi tespit edilirken üçgenin yüksekliği ölçülür. Formasyon tamamlandıktan sonra hedeflenen fiyat seviyesi üçgeninin yüksekliğinin (h) boyu kadardır.  

DÜŞEN ÜÇGEN FORMASYONLARI (DESCENDING TRIANGLE)

Satıcıların alıcılardan daha güçlü olduğu piyasalarda her tepe bir önceki tepenin altında oluşacak şekilde bir düşen trend hareketi gözlenir. Fiyatlar düşüş eğilimindedir. Düşen üçgen formasyonunda trendin dipleri birbirine yakın seviyelerde oluşmaktadır. Tepeler birleştirilerek bir düşen trend çizilir. Yükselen üçgenin aksine, dipler yakın seviyelerde oluştuğu için dipleri birleştiren ve üçgenin alt kenarını oluşturan çizgi düz bir çizgidir. Dipleri ve tepeleri birleştiren iki çizgi kesiştiğinde bir üçgen şekli meydana gelir. Fiyatlar üçgenin içerisinde sıkışırken işlem hacmi de gitgide daralmaktadır. Fakat fiyatlar üçgen içerisinde hareket ederken,  düşüş hareketleri esnasında oluşan hacimler yükseliş hareketleri esnasında oluşan hacimlerden daha yüksektir. Formasyonun tamamlanması için fiyatın üçgenin alt kenarını aşağı doğru ve yüksek hacimle kırması gerekir. Formasyon tamamlandıktan sonra düşüş hareketi başlar düşüş hareketi devam ederken diplerden gelen alışlar düzeltme hareketine neden olabilir. Düzeltme hareketlerinde yaşanan yükselişlerde işlem hacminin daraldığı gözlenir.

Düşen üçgen formasyonunun hedefi tespit edilirken üçgenin yüksekliği ölçülür. Formasyon tamamlandıktan sonra hedeflenen fiyat seviyesi üçgenin yüksekliğinin (h) boyu kadardır.

Düşen Üçgen Formasyonu Örneği :

SİMETRİK ÜÇGEN (SYMETRICAL TRIANGLE)

Alıcı ve satıcılar dengededir. Fiyatlar gitgide sıkışan bir alanda hareket eder. Simetrik üçgen hangi yönde kırılırsa piyasa o yönde hareketine devam eder fakat simetrik üçgen formasyonundan beklenen sıkışmadan sonra fiyatların mevcut trendin yönünde hareketine devam etmesidir. Üçgenin üst kenarı için birbirinin altında oluşan tepeler birleştirilerek bir düşen trend çizgisi çizilebilir. Üçgenin alt kenarını oluşturan dipler ise, birbirinin üzerinde oluşmaktadır. Dipler birleştirilerek bir yükselen trend çizgisi çizilir. Yükselen ve düşen trend çizgileri birleştirildiğinde bir simetrik üçgen şekli meydana gelir.

Simetrik üçgen formasyonu oluşmadan önceki mevcut trend eğer yükseliş trendiyse;

Aynı yükselen üçgenlerdeki gibi üçgenin içerisinde sıkışan fiyatın, yukarı yönlü hareketlerinin işlem hacmi düşüş yönlü hareketlerin işlem hacminden daha yüksektir. Fiyat iki trend çizgisi arasında ilerledikçe işlem hacmi daralır. Formasyon tamamlandıktan sonra fiyatın h yüksekliği kadar yukarı yönde hareket etmesi beklenir.

Simetrik üçgen formasyonu oluşmadan önceki mevcut trend düşüş trendi ise;

Fiyatlar üçgen içerisinde hareket ederken aynı düşen üçgenlerde olduğu gibi, düşüş hareketlerinin işlem hacmi, yükseliş hareketlerinin işlem hacminden fazladır. Fiyat iki trend çizgisi arasında ilerlerken işlem hacmi de fiyattaki sıkışıklığa paralel olarak daralır. Formasyon tamamlandıktan sonra üçgenin h yüksekliği kadar fiyatın aşağı yön de hareket etmesi beklenir.    

Simetrik Üçgen Formasyonu Örneği :

UYARI!
Hiçbir formasyonun güvenilirlik düzeyi yüzde yüz değildir. Formasyon tamamlandıktan sonra bile formasyonun başarısız olma ihtimali göz önünde bulundurularak ZARAR DURDUR (STOPLOSS) seviyesi belirlemek doğru bir işlem stratejisi oluşturabilmek için önemli bir koşuldur. Formasyon hedefleri de birebir realize olmayabilir. Bunu dikkate alarak formasyon tamamlandıktan sonra hedef fiyatlara yakın bir seviyeden KAR AL(TAKE PROFİT) seviyesi belirleyerek pozisyonu kapatmak ve yeni işlem açmak için piyasada yeni oluşacak trendi beklemek gerekir.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.