HBK Nedir, Seyreltilmiş HBK Ne Demek?
Finans dünyası, yatırımcılar için heyecan verici fırsatlar ve belirli risklerle dolu labirente benzer. Bu labirentin anahtarlarından biri de şirketlerin performansını değerlendirmek ve gelecekteki potansiyellerini anlamak için kullanılan finansal göstergelerdir. Yatırım söz konusu olduğunda şirketin performansını değerlendirmek zorlu bir sürece neden olabilir. Hisse başına kar (HBK), bu süreçteki kritik göstergelerden biridir. Bu basit gösterge, yatırımcılara şirketin karlılığını ve hisse başına düşen kazançlarını anlama konusunda önemli bilgiler sunar. Peki HBK nedir? Neden önemlidir? Gelin seyreltilmiş hisse başına karın ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve en önemlisi, yüksek HBK'ya sahip şirketlere duyulan güvenin arkasındaki mantığı birlikte keşfedelim.
HBK Nedir?
Hisse başına kâr ya da şirketin net kârının, o dönemdeki toplam hisse sayısına bölünerek hesaplanmasıyla elde edilen bir tür finansal göstergedir. Yani her hissedarın, şirketin elde ettiği kârından ne kadar pay aldığını gösterir. Dolayısıyla "EPS nedir?" sorusunun yanıtı da aynı şekilde verilebilir. EPS'de (earning per share), şirket kârının hissedarlara düşen payını ölçen önemli metriktir. Örneğin, şirketin net kârını 1 milyon TL ve hisse sayısını ise 1 milyon olarak alırsak HBK 1 TL olacaktır. Bu basit formül, yatırımcılara herhangi şirketin kârlılığını değerlendirme ve kâr payı potansiyelini anlama konusunda yol gösterir. EPS'in düşük olması yatırımları olumsuz etkileyebilir. Yüksek olması ise genellikle yatırımcılar için şirketin kârlılığının ve potansiyelinin göstergesi olarak değerlendirildiğinden şirketleri çekici kılar.
Hisse Başına Kar Nasıl Hesaplanır?
Hisse başına kârı hesaplamak, yatırımcılar için şirketin performansını anlamanın önemli bir yolu olabilir. Temelde HBK, şirketin toplam net kârını, o dönemdeki toplam hisse sayısına bölerek elde edilir. Hesaplama oldukça basittir ve şu formülle siz de kolaylıkla HBK hesaplaması yapabilirsiniz:
HBK = Net Kâr / Toplam Hisse Sayısı (1)
Örneğin, şirketin yıllık net kârı 5 milyon TL ve toplam hisse sayısı 2 milyon ise hesaplamayı yapmak oldukça basittir:
HBK = 5.000.000 TL / 2.000.000
HBK = 2.5 TL
Örnekteki şirketin hisse başına kârı 2.5 TL'dir. Dolayısıyla bu elde edilen rakamı kullanarak her bir hisse başına düşen kârı değerlendirebilir, şirketin kârlılığını ve yatırım potansiyelini daha iyi anlayabilirsiniz.
Seyreltilmiş Hisse Başına Kâr Nedir?
Seyreltilmiş hisse başına kâr, hissedarlar arasındaki hisse sayısının değişebileceği durumları göz önünde bulundurarak, şirketin net kârının düzenlenmiş versiyonunu sunar. Yani hissedarlar arasındaki hisse sayısının zaman içinde değişebileceği durumları dikkate alır. Düzenleme, özellikle şirketin potansiyel olarak artan hisse sayısını içeren finansal enstrümanları kapsar. Örneğin hisse senedi opsiyonları, dönüştürülebilir tahviller veya tercihli hisseler bulunur.
Seyreltilmiş HBK, yatırımcılara şirketin kârlılığını değerlendirirken potansiyel hissedar değişikliklerini hesaba kattığından daha geniş bakış açısı sunabilir. Böylece, şirketin finansal performansını değerlendirirken gelecekteki olası sermaye artışlarını ve hisse senedi düzenlemelerini göz önünde bulundurmanın önemini vurgular. Olası değişiklikleri göz önünde bulundurması sayesinde yatırımcılara daha detaylı analiz yapmasını sağlar.
Seyreltilmiş EPS, HBK'dan biraz daha karmaşık şekilde hesaplanır. Formüldeki fark ise hisse opsiyonları ve dönüştürülebilir hisselerin dahil edilmesidir. Böylece HBK'nın seyreltilmiş hali elde edilir. Yani, formül şu şekildedir:
Seyreltilmiş HBK = Net Kar/ Ağırlıklı Ortalama Hisse Sayısı + Hisse Opsiyonları + Dönüştürülebilir Hisseler (2)
Bu formülde hisse opsiyonları, şirket çalışanlarına veya yöneticilere verilen, belirli bir fiyattan hisse satın alma hakkını içeren opsiyonları temsil eder. Opsiyonların kullanılması durumunda, opsiyon sahipleri tarafından hisse senetleri satın alınabilir ve bu durum seyreltilmiş hisse başına karı etkileyebilir.
HBK ile FK Arasındaki Fark Nedir?
Hisse Başına Kar (HBK) ve Fiyat/Kazanç (F/K) oranı, finansal analizde temel göstergeler olarak öne çıkar. Bu iki metrik de yatırımcılara şirketin kârlılığı ve değeri hakkında önemli bilgiler sunar. Dolayısıyla HBK FK farkını anlamak, etkili bir yatırım stratejisi geliştirmek için önemlidir. Ortak noktaları ise genellikle yatırımcılar ile finans profesyonelleri tarafından dikkate alınmalarıdır. Aradaki farklar ise genellikle hesaplama, şirket performans ölçümü, kâr payı dağıtımında kullanım şekline göre değişiklik gösterir.
Hisse Başına Kâr
HBK, bir şirketin net karının, o dönemdeki hisse sayısına bölünmesi ile elde edilir. Matematiksel olarak, HBK = Net Kar / Hisse Sayısı şeklinde hesaplanır. Dolayısıyla şirketin hisse başına düşen kârını gösterir ve yatırımcılara bu şirketin kârlılığı hakkında ipuçları verir.
Yüksek HBK, şirketin kârlılığının arttığını gösterir. Düşük HBK ise şirketin gelecekteki karlılığının belirsiz olabileceğini ve yatırımın daha riskli olabileceğini gösterebilir.
Şirketler, elde ettikleri karın bir kısmını hissedarlara dağıtmak için HBK'yı kullanabilir.
Yatırımcılar, HBK'nın yüksek olması durumunda şirketin temettü dağıtma potansiyeli olduğunu düşünebilir.
F/K Oranı
Fiyat kazanç oranı, şirketin hisse senedi fiyatının, hisse başına kârına bölünmesi ile bulunur. Matematiksel olarak, F/K = Hisse Fiyatı / Hisse Başına Kâr şeklinde hesaplanır. Sonuç ise şirketin hisse senedi fiyatının, elde ettiği kâr ile ne kadar uygun olduğunu değerlendirmek için kullanılır.
Düşük F/K oranları, şirketin değerinin düşük olduğunu, yüksek F/K oranları şirketin potansiyel olarak aşırı değerli olduğunu gösterebilir. Bu nedenle düşük F/K oranları, genellikle daha düşük riskli yatırımları gösterir. Yüksek olduğunda ise yüksek risk / getiri potansiyeli anlamına gelebilir.
Yatırımcılar, F/K oranını kullanarak şirketin gelecekteki kazanç potansiyelini değerlendirebilir.
F/K oranları hakkında daha fazla bilgi için “FK Oranı Nedir? Neden Önemlidir?” yazımıza göz atabilirsiniz.
HBK’sı Yüksek Şirketlere Güvenilir mi?
Bir şirketin Hisse Başına Kar oranı, genellikle yatırımcılar için önemli bir güven göstergesi olarak kabul edilir. Çünkü genellikle güvenilirliği değerlendirmede kullanılır. Yüksek bir HBK, şirketin kârlılığının ve hissedar kazancının potansiyelini yansıtabilir. Ancak, her ne kadar bu oran güven verici olsa da tüm yatırım kararlarını buna dayandırmak büyük risk taşır.
Daha yüksek HBK, şirketin kârlılığının artabileceğini gösterebilir, fakat durumun sürdürülebilir olup olmadığını anlamak için diğer faktörleri de göz önüne almak önemlidir. Çünkü finans dünyasında her zaman tek göstergeden yararlanmak sınırlı bir öngörü sunabilir. Finansal piyasalardaki belirsizlikler, sektörel değişimler, dış etkenler, her an olumsuz koşulların ortaya çıkabileceği gerçeğini gösterir. Yani pek çok değişken söz konusu olduğu için farklı araçlarla iyi bir analiz yapmak her zaman daha güvenilir sonuçlar almanıza yardımcı olur. Örneğin şirket düşük HBK'ya rağmen büyüme potansiyeli gösterebilir. Bu durum yatırım için avantajlı görünebilir ama dikkat edilmesi gereken nokta şirketin durumunun sürdürülebilir olup olmadığıdır. Düşük HBK'nın sürdürülemez durumu temsil etmesi ise büyük risk anlamına gelebilir.
Yüksek HBK güven verse de yatırımınızın tamamını bu yönde yapmanız oldukça risklidir. Finansal piyasaların belirsizliği nedeniyle yatırımcı olarak sadece HBK'ya odaklanmak yerine, şirketin genel mali performansını, sektöründeki konumunu ve gelecekteki büyüme potansiyelini de dikkate almalısınız tavsiye edilir. Aynı zamanda kârlılığı etkileyebilecek yönetim kalitesini ve gelecek hedefleri de değerlendirilmelidir. Çünkü hemen her yatırım kararı, detaylı bir analizin ve risklerin dengeli şekilde değerlendirilmesinin sonucunda alınmalıdır.
Herhangi bir yatırım kararı verirken olumsuz senaryolara karşı hazırlıklı olmanız önemlidir. Böylece olası kayıpları minimize edebilirsiniz. Siz de HBK ve F/K oranına göre yatırım yapmayı düşünüyorsanız tüm riskleri önceden değerlendirmeli, birden fazla plan oluşturmalı ve olası kayıplara karşı farklı analizleri de değerlendirmelisiniz.
Kaynaklar
1-https://www.indeed.com/career-advice/career-development/how-to-calculate-earnings-per-share
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.
Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.
