arrow_back Makaleler

USD Nedir?

USD, Amerikan dolarının kısaltmasıdır. USD’nin açılımı ise United States Dollars’tır. USD, Amerika Birleşik Devletleri’nin resmi para birimidir ve basımından sadece FED sorumludur. Amerikan doları, dünya genelinde en çok işlem gören para birimleri arasında bulunur. Ayrıca altın ya da gümüş gibi değerli metaller de dolara endeksli olduğu için Amerikan dolarının değeri onların da fiyatı üzerinde belirli bir etkiye sahiptir. Bununla beraber USD aynı zamanda dünyada birincil rezerv para birimidir.

Hemen hemen her ülkenin kasasında belirli bir miktar dolar bulunur. USD, dünya genelinde herhangi bir ülkede geçerliliğe sahiptir ve para birimlerinin birbirine dönüştürülmesini mümkün hale getirir. Bundan dolayı dünyanın herhangi bir yerinde Amerikan dolarına sahip olan biri, istediği işlemi rahatlıkla gerçekleştirebilir. Euro da bu konuda USD ile benzer bir güce sahiptir.

USD, dünyada en sık farklı birimlere dönüştürülebilen para birimi olduğu ve düzenli olarak Forex piyasalarında da referans olarak kullanıldığı için dünyanın birçok ülkesinde oldukça değerlidir. USD’nin değeri ise ABD’nin küresel ekonomik güç konumunda ve ekonomik istikrarından kaynaklanır. İsviçre frangı ya da İngiliz sterlini gibi para birimlerinden daha az değere sahip olsa da doların küresel olarak geniş bir kullanım hacmine sahip olması onu ticari açıdan güçlü bir para birimi haline getirir.

Amerikan doları küresel çapta yapılan birçok farklı işlemde dönüştürülebilir bir para birimi olmasından dolayı kullanılır. Örneğin, bir ülke başka bir ülkeyle petrol ya da başka bir ürün alışverişinde bulunacaksa genellikle bunu dolarla gerçekleştirir. Her para birimine dönüştürülebilir bir yapıya sahip olduğu için de Amerikan doları her yerde kullanılır. Örneğin, bir ülke başka bir ülkeye mal ihraç ederse iki ülke kendi para birimleri yerine ABD dolarını kullanarak işlemi basitleştirebilir.

Her ne kadar değerli olsa da Amerikan doları da her finansal araç gibi yükselme ve düşme eğilimine sahiptir. Örneğin, merkez bankaları USD yerine rezervlerindeki euro ya da altın miktarını artırmak isterse Amerikan dolarının değeri düşebilir. USD, küresel piyasalarda sıklıkla kullanıldığı için dünyada yaşanan salgın ya da savaş gibi olaylar da Amerikan dolarının değerini değiştirebilir. Bundan dolayı Amerikan doları endeksli herhangi bir yatırım kararı vermeden önce piyasa koşullarını incelemeleri, Amerika’da yaşanan olayları takip etmeli ve diğer kriterleri analiz ederek yatırım kararlarınızı vermelisiniz.

Amerikan Doları Nedir?

Amerikan doları 1785 yılında Ulusal Para Birimi Yasası yürürlüğe girdiğinde ABD’nin resmi para birimi olmuştur. 1785 yılından önce ABD, İngiliz sterlini ya da farklı para birimleriyle ticari işlemlerini gerçekleştirirdi. Bununla beraber 1785 yılındaki yasayla beraber kendi para birimi çıkararak ekonomik bir güç olma yolunda ilk adımını attı. Başlangıçta dolar sadece madeni para cinsinden basılıyordu. Bununla beraber neredeyse 80 yıl sonra 1861’de USD kağıt para olarak da basılmaya başlandı.

1913 yılında ise FED kuruldu. Daha önce dolar, bireysel bankalar tarafından basılan banknotlardan oluşuyordu ve bu durum, para biriminin istikrarsız bir performans göstermesine neden oluyordu. Bununla beraber merkez bankasının kurulması ve para basma yetkisinin sadece FED’e verilmesi ABD’nin ekonomisinin daha istikrarlı bir yapıya kavuşmasını sağladı. FED’in çıkarttığı ilk banknot 1914 yılında 10$ şeklindeydi ve sonrasında basılan bütün dolarlar da FED tarafından piyasaya sürüldü.

1944 yılı ise ABD dolarının değerini büyük ölçüde etkileyen bir tarih oldu. Bretton Woods anlaşmasıyla Amerikan dolarının değeri yükselmeye başladı. Bu anlaşmaya göre altın, ABD dolarının temelini oluşturuyordu ve diğer para birimleri de USD’nin değerine sabitleniyordu. Bretton Woods anlaşmasında 44 farklı ülke vardı ve uluslararası büyümeyi teşvik etmek amacıyla böyle bir sistem kurulmuştu.

Bretton Woods anlaşmasını kabul eden ülkeler, küresel piyasada daha rahat bir şekilde ticaret yapabilecekti ve sabit kur sistemi ülkelerin para birimlerinin değerini koruyacaktı. Bununla beraber bu uygulama 1970’li yıllarda ABD altın arzının dolaşımdaki dolar miktarını karşılamaya yeterli olmadığından endişe duyan Richard M. Nixon altın rezervlerinin de tükenmesinin ardından anlaşmayı geçici olarak askıya aldı ve 1973 yılında Bretton Woods sistemi tamamen çöktü.

Dünyada altın standardının terk edilmesinin bir sonucu olarak da fiat para sistemi geliştirilmiştir. Bu sistemde devletler çıkardıkları para birimleri üzerinde tam kontrole sahiptir. ABD doları da günümüzde arz ve talep ilişkisinden, parayı basan hükümetin istikrarından ve birçok farklı parametreden etkilenerek değerlenir.

Dolar Rezerv Para mı?

Amerikan doları, dünyada en çok kullanılan rezerv para birimidir. ABD dolarının ardından euro, İngiliz sterlini, Japon yeni ve İsviçre frangı gibi para birimleri gelir. Rezerv para birimi olmasının yanı sıra “USD nerenin para birimi?” diye de merak ediyorsanız birçok farklı ülkenin olduğunu bilmeniz gerekir. Dolarizasyon, genel olarak ABD dolarının başka bir ülkenin para birimi yerine ya da onunla beraber kullanılmasını ifade eder. Para ikamesine bir örnektir ve ülkenin para biriminin dolara endekslenmesi anlamına gelir. Genellikle dolarizasyon bir ülkenin para birimi istikrarsız hale geldiğinde ülkenin ekonomik durumunu düzenlemek için tercih ettiği bir sistemdir. Dünyada ABD’nin yanı sıra Britanya Virjin Adaları, Ekvador, El Salvador, Panama ya da Zimbabve gibi farklı ülkelerde de dolar resmi para birimi olarak kullanılır.

Forex Piyasasında USD

“Forex piyasalarında dolar nedir?” diye merak ediyorsanız USD kısaltmasına bakmalısınız. Forex piyasalarında USD, birçok farklı finansal aracı nitelendirmek için kullanılır. Piyasalara göz attığınızda altın gibi emtialardan Türk lirası gibi para birimlerine kadar birçok farklı finansal aracın dolar ile ilişkilendirildiğini görebilirsiniz. ABD doları, rezerv para birimi olmasından dolayı dünyanın her yerinde geçerliliğe sahip olduğu için Forex piyasalarında da oldukça popülerdir.

GBPUSD

GBPUSD paritesi Forex piyasalarında sıklıkla işlem gören döviz çiftleri arasında bulunur. GBPUSD bir İngiliz sterlininin kaç ABD dolarına karşılık geldiğini gösterir. 2023 yılının Ocak ayında GBPUSD 1,2057 iken 2024 yılında aynı ayda 1,2715’e yükselmiştir. 1 yılda İngiliz sterlini dolara karşı yaklaşık %5 değer kazanmıştır.

USDTRY

USDTRY paritesi, Türkiye’de birçok işlemin değerini belirler. 2023 yılında 18,70 değerine sahip olan USDTRY, 2024 yılının Ocak ayında 30,04’e yükselmiştir. USDTRY paritesi 1 yılda yaklaşık %60 değer kazanmıştır ve bu durum Türk lirasının ABD doları karşısında düşmesine neden olmuştur.

EURUSD

EURUSD, 1 euro almak için kaç ABD doları ödemeniz gerektiğini gösterir. Euro, dünyada ABD dolarından sonra ikinci rezerv para birimi olduğu için bu parite oldukça önemlidir. 2023 yılının başında 1,06 olan EURUSD, 2024 yılının başlarında 1,09 değerine çıkmıştır. Bu durum, euronun 1 yıl içinde Amerikan doları karşısında değer kazandığını gösterir. “Finansal piyasalarda EURUSD, iki ülkenin para birimlerinin birbirine karşı değerini ifade ettiğini bilmelisiniz.

XAUUSD

XAUUSD çifti de fiat para birimlerinin yanı sıra Forex’te işlem gören popüler döviz çiftleri arasında bulunur. “XAUUSD ifadesi genel olarak 1 ons altının kaç ABD dolarına eşit olduğunu gösterir. XAUUSD paritesindeki 1 ons ise 31,10 gramı ifade eder.

XAGUSD

XAGUSD de altınla benzer bir şekilde gümüş ile altının değerini kıyaslar. 1 ons gümüş almak için kaç ABD doları harcaması gerektiğini nitelendirir.

USDCHF

USDCHF, 1 Amerikan dolarının kaç İsviçre frangına denk olduğunu gösterir. Bu değer 2023 yılının Ocak ayında 0,92 iken 2024 yılının Ocak ayında 0,85‘e gerilemiştir. Buradan İsviçre frangının Amerikan dolarına değer kazandığı ya da doların değerinin düştüğü gibi anlamlar çıkarılabilir.

USDJPY

USDJPY ise Amerikan doları ile Japon yeni arasındaki değer ilişkisini ifade eder. Bu ikili arasındaki değer 2023 yılının Ocak ayında 130,88 iken 2024 yılının Ocak ayında 145,53 olmuştur. Bu verilere göre Japon yeni 1 yıl içinde Amerikan doları karşısında değer kaybetmiştir.



Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Para piyasalarında işlem yapın ya da ücretsiz denemeye hemen başlayın!