Borsa Komisyon Ücretleri
Bankalar aracılığıyla yapılan her işlemde hemen hemen belirli bir tutarda komisyon alınır. Borsada da benzer şekilde komisyon ücretleri vardır. Bankalar, sizin hisse senedi almanıza yardımcı olan aracı kuruluşlar olduğu için verdikleri hizmet karşılığında bir komisyon talep eder. Bununla beraber komisyon ücretlerinin yanı sıra borsada vergiler de bulunur. Komisyon ücretleri, işlemin hacmine ve bankaya göre farklılık gösterse de borsada vergiler her banka için sabittir. Örneğin, 75.000 TL’ye kadar olan işlemleriniz için 10.000’de 15 oranında bir komisyon alınabilir, bununla beraber aynı banka 150.000 TL tutarında işlem yaptığınızda sizden 12.000’de 12 tutarında komisyon alabilir. Ancak borsada vergiler yaptığınız işlemin tutarından bağımsız olarak aynıdır. 75.000 TL için de 150.000 TL için de aynı orandan vergi hesaplanır.
Borsada komisyon ne kadar? diye merak ediyorsanız işlem yapmayı düşündüğünüz bankaların ücretlerini incelemelisiniz. Bankalar, birbirleriyle komisyon ücretleri noktasında da rekabet içinde olduğu için komisyon oranları birbirinden farklılık gösterebilir. Bazı bankalar daha rekabetçi bir piyasa oluşturmak için komisyon oranlarını düşürerek daha fazla yatırımcının kendileriyle işlem yapmasını sağlamayı amaçlayabilir. Bundan dolayı bankaların komisyon oranlarını ayrı bir şekilde inceleyerek hangisiyle işlem yapmak istediğinize karar vermeli, yatırım platformunuzu ona göre tercih etmelisiniz. Her aracı kuruluşun farklı bir fiyat politikası olduğu için aynı işlem için ödeyeceğiniz ücret farklılaşabilir. Bundan dolayı araştırmanızı dikkatli bir şekilde yapmalı ve sizin için uygun olan seçeneklerden birini tercih etmelisiniz.
Borsa'da Komisyon Bedelleri
Borsada komisyon ne kadar diye merak ediyorsanız bu sorunun cevabının bütün aracı kurumlara göre farklılık gösterdiğini bilmelisiniz. Borsada işlem gören hisse senetlerinin satışına ya da alışına eklenen bu tutar, yatırımcılar tarafından karşılanır. Hisse senetlerinden altın alımlarına, varant işlemlerinde fon alımlarına kadar borsadaki her işlemde uygulanır. Elinizde bulunan hisse senedini satmak istediğinizde belirli bir oranda komisyon ödersiniz. Örneğin, satış sonunda 500.000 TL gelir elde etmiş olsanız da bu tutar üzerinden komisyon kesintisi yapılarak size geriye kalan miktar gönderilir. Benzer şekilde bir hisse senedi almak istediğinizde de komisyon ödersiniz. Alım sırasında da alacağınız hisse senedinin fiyatı 500.000 TL olsa bile komisyonlardan dolayı daha yüksek bir tutarda ödeme yaparak alım işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Bazı bankalarda ayrıca komisyon modelleri yer alır. Sabit ve hacme bağlı olmak üzere iki farklı türe ayrılan komisyon modelleri arasından yaptığınız işlemlerin yapısını dikkate alarak tercihte bulunabilirsiniz. Sabit komisyon modelinde isminden de anlaşılabileceği gibi yaptığınız yatırımın hacmine ve tutarına bakılmaksızın sabit oranda komisyon alınır. Örneğin, bu modelde 500.000 TL’lik yatırım yapsanız da 1.000.000 TL’lik yatırım yapsanız da aynı oran üzerinden ücretlendirilirsiniz. Hacme bağlı komisyonda ise yaptığınız işlemin yapısına göre farklı tutarlar uygulanır. Bu modelde 500.000 TL’lik yatırım ile 1.000.000 TL’lik yatırım için farklı komisyon oranları uygulanır. İşlem hacminiz arttıkça komisyon oranları azalır ve böylece yüksek tutarlarda daha avantajlı oranlardan ödemeler yapabilirsiniz.
Borsa'da Hangi Vergiler Alınır?
Borsada işlem yaparken bazı vergiler tahsil edilir. Komisyon oranlarının haricinde aynı zamanda yapılan işlemler üzerinden bazı vergi kesintileri de yapılır. Aşağıdaki maddeleri inceleyerek borsada vergiler hakkında daha fazla bilgi alabilir, hangi vergilerin toplandığını öğrenebilirsiniz.
Borsada veriler tam mükellef ve dar mükellef gerçek kişi olmak üzere iki farklı türe ayrılır. Aynı zamanda yapılan işlemlerin türüne göre de farklı vergi oranları uygulanır.
Hem dar hem de tam mükellefler hisse senedi alım satım kazançları üzerinden %0 oranında stopaja tabiidir. GYO ve MKYO hariç menkul kıymet yatırım ortaklıkları hisse senetlerinde alım satım yaparken ise %10 oranında stopaj ödemeleri gerekir.
Tam mükellef gerçek kişiler menkul kıymet yatırım ortaklıklarından aldıkları hisse senetlerini ellerinde 1 yıldan fazla tutarlarsa stopaj ortadan kalkar. Bununla beraber dar mükellefler de stopaj ödemesi kalkmaz.
Hem tam hem de dar mükellefler temettü gelirleri söz konusu olduğunda genel vergilendirmelere tabii değerlendirilir. Kâr dağıtan şirket tarafından %10 oranında stopaj kesintisi uygulanır. Bununla beraber GYO, MKYO ya da GSYO gibi yatırım ortaklıklarının temettü gelirlerinde stopaj oranı %0’dır.
2024 yılında temettü geliri 230.000 TL’yi aşan tam mükellefler gelir vergisinde beyan etmelidir. Dar mükellef içinse böyle bir beyan sınırı yoktur.
BIST’te işlem görmeyen hisse senetlerinin alım satım kazancında da bazı vergiler uygulanır. Her iki mükellef de kazançların yıllık gelir vergisinde beyan eder. Eğer 2 yıldan fazla hisse senetleri elde tutulursa elde edilen kazançlar vergilendirilmez.
Dar mükellefler kazancı elde ettikten 15 gün sonra beyan etmelidir. Tam mükellefler ise kazançlarını yıllık gelir beyannamesinde belirtmelidir.
BIST’te işlem görmeyen hisse senetlerinden de temettü gelirleri elde edilebilir. Burada kâr dağıtımını yapan şirket %10 stopaj oranı uygulayarak kazancın %90’ını öder.
Tam mükelleflerin elde ettikleri temettü gelirinin %50’si vergiden muaftır. Eğer 2024 yılında 230.000 TL’nin üzerinde temettü geliri elde ederlerse gelir vergisinde beyan etmeleri gerekir.
Yurt dışında işlem gören hisse senetlerinden elde edilen alım satım kazançları da vergiye tabiidir. Bu hisse senetleri dünya borsalarında işlem gören (NASDAQ gibi, örneğin TSLA) yatırım araçlarından oluşur. Dar mükellefler de bu noktada herhangi bir vergilendirme yoktur.
Tam mükellefler gelir vergisine tabii olarak değerlendirilir. Alım satım kazançları Türk lirası üzerinden hesaplanır.
Temettü gelirlerinde de dar mükellefler için prensipte bir vergi yoktur. Tam mükellefler ise genel vergilendirme süreçleriyle değerlendirilir. Eğer 2024 yılında 13.000 TL aşılırsa tam mükelleflerin gelir vergisinde beyan etmeleri gerekir.
Fon alım satım işlemlerinde de vergiler uygulanır. Hem dar hem de tam mükellefler bu süreçte vergilendirmeye tabiidir. Her ikisi için de %10 oranında stopaj uygulanır. Ayrıca her iki mükellef türünün elindeki yatırım araçlarının en az %51’i BIST’te işlem gören fonlardan oluşuyor ve 1 yıl boyunca satmıyorsa stopaj ya da gelir vergisi uygulanmaz. Fonlarda kâr payı ödemeleri de aynı şekilde vergilendirilir.
BIST’te aynı zamanda varantlar da bulunur ve bu yatırım aracı da vergilendirilir. Tam mükellef ve dar mükellefler varantlardan aynı şekilde vergilendirilir. Endekse dayalı varantlarda herhangi bir vergi alınmazken diğer varlıklara (altın, döviz ya da petrol gibi) %10 oranında stopaj uygulanır.
Yatırım Firmaları Neden Komisyon Alır?
Yatırım firmaları genel olarak bir finansal hizmet sundukları için onun karşılığında komisyon alır. Borsa üzerinde işlem yaparken sizin varlığınızı yöneten yatırım firmaları, bir hizmet verdikleri için onun üzerinden komisyon alır. Örneğin, yatırım firmaları sizin yerinize araştırma ve analiz yaparak size uygun yatırım araçlarını bulur. Aynı zamanda sizin yerinize hisse senedi, fon ya da tahvil gibi yatırım araçları satın alır. Risk yönetimini de sizin yerinize gerçekleştiren yatırım firmaları, genel olarak bütün süreci sizin yerinize yönetir. Bunun karşılığında da komisyon alır. Ayrıca her işletme gibi yatırım firmaları da kâr elde etmek amacıyla kurulduğu için komisyon talep eder. Bununla beraber hizmetlerini sürdürülebilir hale getirmesi için de yatırım firmalarının komisyon alması gerekir.
Düşük Komisyon
Borsada komisyon alınır mı? diye merak ediyorsanız bütün aracı kuruluşlarının belirli bir oranda komisyon aldığını bilmelisiniz. Bununla beraber borsada komisyon ne kadar? sorusu firmadan firmaya değişiklik gösterir. Bazı firmalar daha düşük oranlarda komisyon almayı tercih ederken bazılarının oranları daha yüksek olabilir. Rekabet avantajı elde etmek ve daha fazla müşteriyi çekmek için bankalar ya da yatırım firmaları komisyon oranları düşük tutabilir. Cazip komisyon tutarları da firmaları yatırımcılar için çekici hale getirebilir. Bununla beraber düşük komisyon tutarları sunan firmalar arıyorsanız tek tek araştırma yapmanız gerekebilir. Bazı durumlarda komisyon oranları dönemsel olarak da farklılık gösterebileceği için yatırım yapmadan önce firmaları incelemeli ve size uygun olanı tercih etmelisiniz.
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.
Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.
