Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Şirketler yeni yatırım alanlarına girme ve ek finansal kaynaklara erişim sağlama gibi amaçlarla zaman zaman sermaye artırımına gider. Sermaye artırımı bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı olarak iki yolla gerçekleşir. İsteğe bağlı veya zorunlu olarak gerçekleştirilen sermaye artırma süreci sonunda şirketler özellikle uzun vadede değer kazanabilir. Bu içerikte yer yer bedelsiz sermaye artırımı konusuna da değinerek bedelli sermaye artırımı hakkında detaylı bilgi sunacağız.

“Bedelli sermaye artırımı nedir?” sorusu bir şirketin mali yapısını güçlendirmek, sermaye ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçekleştirilen finansal bir süreç olarak yanıtlanabilir. Bedelli sermaye artırımı bir şirketin var olan hisse senetlerinin nominal değerini veya yeni çıkarılan hisse senetlerinin nominal değer üzerinden artırılmasını amaçlar. Bu durumda şirketin esas sermayesine karşılık gelen hisse senetlerinin bedelleri ödendikten sonra yeni hisse senetleri çıkarılır.

Bir şirkette bedelli sermaye artırımı Genel Kurul tarafından alınan kararla gerçekleştirilir. Süreçte şirketin mevcut ortaklarına öncelik tanınarak onların yeni hisse senetlerini satın alabilmelerine olanak sağlanır. Ortakların sermaye artırımı için sermaye taahhütlerini artırmaları gerekir. Her şirket ortağı şirket bedelli sermaye artırımına gitmeden önce kendi payı oranında sürece katılma hakkı elde eder. Bu hak rüçhan hakkı olarak tanımlanır.

Şirketin mevcut ortakları belirlenen tarihler arasında rüçhan hakkını kullanmalıdır. Sahip oldukları rüçhan hakkının bedelini ödeyerek hisse senedine çevirebilir veya belirlenen tarihler arasında rüçhan haklarını satabilirler. Rüçhan hakkı kullanım süresi 15-60 gün arasında değişkenlik gösterir. Ortakların bu haklarını kullanmaları zorunlu değildir fakat sermaye artırımı sonrasında mevcut hisselerin şirketteki pay oranı değişebilir.

Bedelli Sermaye Artırımı Niçin Yapılır?

Şirketlerde bedelli sermaye artırımı çeşitli nedenlere bağlı olarak gerçekleştirilebilir. Aşağıda belirtilen gerekçeler ise sermaye artırma kararının en sık rastlanan nedenleridir:

• Yeni projeler gerçekleştirmek

• Şubelerin sayısını artırmak

• Makine parkuru kurmak

• Finansal yapıyı güçlendirmek

• Riskleri yönetmek

• Borçları kapatmak / Borç yükünü azaltmak

• Yatırım planlarını hayata geçirmek

• Yeni yatırımcılar çekmek

Bedelli Sermaye Artırımının Özellikleri Nelerdir?

Bedelli sermaye artırımı Genel Kurul kararı ve SPK onayı ile gerçekleşir. Şirketler bedelli sermaye artırımı için Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvurur. Sermaye artırımının gerçekleşmesi için SPK başvurusu ve onayı zorunludur. SPK başvuruları ortalama 1-4 ay arası bir süre içinde değerlendirerek onay veya ret kararı verir.

Bedelli sermaye artırımı kararında genel olarak görülebilen diğer özellikler ise şunlardır:

• Şirketin faaliyet alanı ve hacmi genişleyebilir.

• Yeni yatırımcılar için rüçhan hakkı tanınabilir veya mevcut ortakların rüçhan hakkı kısıtlanabilir.

• Şirket için ek finansal kaynaklara erişim sağlanabilir.

• Şirket kasasına para girişi olur.

Bedelli Sermaye Artırımı Hesaplama

Bedelli sermaye artırımı hesaplama “Eski hisse fiyatı + (Rüçhan hakkı fiyatı x Bedelli sermaye artırım oranı) / 1 + Bedelli sermaye artırım oranı” formülü ile gerçekleştirilir. Bu formül bedelli sermaye artırımı sonrasında hisselerin yeni fiyatını tanımlar.

Şirket sermaye artırımını gerçekleştirmek için bir bedel tutarı belirler. Belirlenen bedel tutarına göre hisse senedi başı ihraç fiyatı da tanımlanır. Bedelli sermaye artırımı sürecinde şirketler son olarak ihraç edilecek hisse senedi sayısını kararlaştırır. Hisse senedi sayısı hisse senedi ihracat fiyatı ile belirlenen bedel tutarı ile ilişkilidir.

Bedelli sermaye artırımı örnek:

*Yeni yatırımlarını finanse etmek ve sermaye yapısını güçlendirmek için bedelli sermaye artırımı kararı alan A şirketi 15 milyon TL bir bedel tutarı belirlemiş olsun. Hisse başına fiyat ise 5 TL olarak tanımlansın. Bu durumda A şirketi 15 milyon TL / 5 TL= 3 milyon adet hisse senedi satacaktır.

Sürecin sonunda mevcut ortakların paylarının yanı sıra 3 milyon adet yeni hisse senedi ihraç edilerek sermaye artırımı gerçekleştirilir.

*Sermaye artırımı öncesinde şirketin eski hisse fiyatı 10 TL, rüçhan hakkı fiyatı 1 TL ve %200 bedelli sermaye artırımı yapılacak olursa;

10 TL + (1 x %200 ) /1 + %200= 4 TL (Yeni hisse fiyatı) Bu durumda hisse fiyatları 10 TL’den 4 TL’ye düşmüştür, fakat öte yandan ortakların hisse sayıları 3 kat artmıştır. (1 + %200) Piyasadaki değer 4 x 3= 12 olarak hesaplanır. Bu sonuç sermaye artırımına katılan pay sahiplerinin hisselerinin 2 TL kadar değer kazandığına işaret eder.

Borsada Bedelli Sermaye Artırımı Hisseyi Nasıl Etkiler?

“Bedelli sermaye artırımı hisseyi nasıl etkiler?” sorusuna yanıt verirken bedelli sermaye artırımı sonrasında şirketlerin genellikle uzun vadede değer kazandığı söylenebilir. Sürecin ilk zamanlarında hisse senedi fiyatlarında belirgin bir düşüş görülebilir ancak çoğunlukla bu durum kısa süreli ve geçicidir. Özellikle yeni üretim yapma ve şirket mal varlıklarını artırma nedeniyle gerçekleşen bedelli sermaye artırımı şirketin borsadaki değerini olumlu yönde etkileme potansiyeline sahiptir.

“Borsada bedelli sermaye artırımı hisseyi nasıl etkiler?” sorusunun yanıtı yatırımcılar tarafından sıkça merak edilmektedir. Bu durum temel analiz perspektifinden kapsamlı olarak değerlendirilmelidir. Sermaye artırımına gitme nedeni, şirketin sektörü, geleceğe yönelik hedefler, finansal rakamlar, net kar, ekonomik konjonktür gibi birçok etken hisse senedine yön veren faktörler arasında bulunur.

Bedelli sermaye artırımı sonrası hisse senetlerinin kesinlikle yükseleceğini söylemek doğru bir ifade değildir. Diğer faktörlerin de mercek altına alınması gerekir.

“Bedelli sermaye artırımı hisseye nasıl yansır?” diye düşünen yatırımcılar için yaygın olarak görülen sonuçlar şu şekilde açıklanabilir:

• Hisse senetlerinin ilk etapta fiyatlarının düşmesi ama genellikle uzun vadede değer kazanması durumuyla karşılaşılabilir. Bu durum çoğunlukla bedelli sermaye artırımı hisse senedine talebi artırdığında gerçekleşir.

• Sermaye artırımı hisse senedine olan talebi azalttığında ise hisse senedi fiyatlarında düşüş gözlemlenebilir. Arzın talepten fazla olması yatırımcıların yeni hisse senetlerine güveninin az olduğunu gösterebilir.

• Şirketin mali yapısının güçlenmesi ve bazı sektörlerde vergi avantajı sağlanması.

• Şirketlerin değer kazanması.

• Karlılığın artması.

• Borçlanmanın azalması veya önüne geçilmesi.

Neticede “Bedelli sermaye artırımı iyi mi?” sorusuna iyi veya kötü şeklinde net bir cevap verilemez. Her zaman için hisse senedinin fiyatını etkileyebilecek diğer koşullar da analize dahil edilmelidir. Yatırımcıların güveni ve talebi asıl belirleyicidir.

Bedelli Sermaye Artırımı Yapacak Olan Şirketler 2024

KAREL, EGSER, HLGYO, EMKEL, AKFGY gibi şirketlerin bedelli sermaye artırımı başvurusu SPK tarafından kabul edilmiştir. Birçok şirketin başvurusu da değerlendirme sürecinde bulunmaktadır.

Bedelsiz Sermaye Artırımı ile Farkı Nedir?

“Bedelli bedelsiz sermaye artırımı nedir?” sorusuna yanıt arayan yatırımcılar için bedelsiz sermaye artırımına da değinmek faydalı olur. Bedelsiz sermaye artırımı nakit ödeme yapılmadan şirketin sermayesinin artırılması anlamına gelir. Bedelsiz sermaye artırımına giden şirketler kendi iç kaynaklarını veya ek karları kullanarak hisse senetlerini bedelsiz olarak ortaklara dağıtır. Şirketin sermayesi yükselirken, mevcut hissedarların sahip oldukları payların sayısı (Dolaşımdaki hisse sayısı vb.) artar.

Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı arasındaki temel farklar ise şunlardır:

• Bedelli sermaye artırımı için dış kaynaklar kullanılırken bedelsiz sermaye artırımı için şirketin iç kaynaklarından yararlanılır.

• Bedelli sermaye artırımında şirket hissedarlarından ilave yatırım talep eder. Mevcut hissedarlar ilave bedel ödeyerek ödenmiş sermayeyi artırır. Paylar bir bedel karşılığında satılır. Bedelsiz sermaye artırımında ise nakit akışı olmadan yani bedelsiz olarak sermaye artırımı gerçekleşebilmektedir.

• Bedelli sermaye artırımı öngörülen zaman dilimi içinde gerçekleşmelidir. Bedelsiz sermaye artırımı için ise süre sınırlaması yoktur.

• Bedelli sermaye artırımı sonucunda şirketlerin hem ödenmiş hem öz sermayesi artar, bedelsiz sermaye artırımında ise özsermaye sabit kalırken yalnızca sermayede artış gözlemlenir.

• Bedelli sermaye artırımı sonunda genellikle hisse senedi fiyatlarında ve şirketin piyasa değerinde farklılık meydana gelir. Öte yandan bedelsiz sermaye artırımı şirketin piyasa değerini etkilemez.

Bedelli bedelsiz sermaye artırımı şirketlere birçok avantaj sağlayabilir ancak temel analiz faktörleri başta olmak üzere değerlendirmelerin geniş bir çerçevede yapılması daha isabetli sonuçlara varılmasını sağlar.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.