Temel Analiz Nedir?

Temel Analiz şirketlerin finansal profilini inceler. Finansal profil yatırımcıya firmanın performansı, sektörel konumu ve ekonomik durumunu kapsayan genel bir bakış açısı sunar. Bununla birlikte şirket, sektör ve genel ekonomik durum hakkında çıkan haberlerin analizi bu bakış açısını önemli ölçüde etkiler. Temel analizin amacı şirketlerin gerçek değerlerini belirlemektir. Böylelikle hisse senedinin piyasa fiyatının gerçek değerine göre daha düşük veya yüksek olduğu belirlenir.

Analizde temel ve teknik olmak üzere iki ayrı uygulama vardır. Temel analizde şirketin mikro ve makro açılardan finansal profili incelenir. Bu incelemede genel ekonomik durumun, şirketin bulunduğu sektör bilgilerinin ve çıkmış haberleriyle birlikte firmanın analizi yapılır. Böylelikle piyasada gerçek değerine göre düşen hisse senetleri belirlenerek yatırımcıların karar vermesi sağlanır. Teknik analiz yöntemi ise şirketlerin hisse fiyatlarının gelecekte hangi yönde değişeceğini tahmin etmek için kullanılır. Teknik analizciler fiyat hareketlerinde belirli kalıplar ve trendler olduğunu savunur, bunun özellikle kısa vadeli yatırımlarda faydalı bir yöntem olduğunu kabul ederler. Yatırım yaparken her iki analiz yöntemini de kullanmak gerekir.

Temel Analiz Neden Önemli?

Temel analiz bir şirketin finansal profilini belirleyerek yatırımcıların doğru karar vermesini sağlar. Genel olarak avantajlarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

Hisse senedi fiyatlarının daha doğru şekilde tahmin edilmesine yardımcı olur. Gerçek değeri belirlenen şirketin hisse senedinin piyasa fiyatına göre düşük veya yüksek oluşu yatırımcıların karar vermesinde etkilidir.

Temel analiz şirketin finansal performansını ve bunun ekonomik yapı içindeki yerini incelemeyi sağlar. Dolayısıyla şirketin hissesine yatırım yapacak kişilerin risk oranlarını belirlemelerine yardımcı olur.

Temel analizde şirketin bilanço değerine bakıldığı gibi hakkında çıkan haberler de takip edilir. Bununla birlikte şirketin bulunduğu sektör ve genel ülke ekonomisiyle ilgili de haberlerin analizi yapılır. Birbirine bağlantılı olan bu haberler mikrodan makroya genişleyen bir analiz avantajı sağlar. Böylelikle şirket ve içinde bulunduğu ekonomik koşullar ışığında risk değerlendirmesi yapılır.

Şirketin gerçek değerini belirleyen yatırımcı piyasa fiyatına göre alım - satım kararı vererek getiri elde etmeye çalışır.

Bununla birlikte temel analiz süreci karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Dolayısıyla incelenen firmanın gelecekteki tahmini performansını tam olarak yansıtmayabilir. Temel analizin önemi uzun vadeli yatırımcılar için fayda analizi yöntemi olması, hisse senedi fiyatlarını daha doğru tahmin etme fırsatı vermesi ve riskleri azaltmaya yardımcı olmasıdır.

Temel Analiz Hangi Bölümlerden Oluşur?

Uzun vadeli yatırımlarda daha da önemli hâle gelen temel analiz bilanço ve haber analizi olarak iki ana başlığa ayrılır. Finansal, sektörel ve ekonomik analizlerde uzmanlaşan yatırımcılar bölümlere ayrılmış olan temel analizdeki veri grupları üzerinden daha kolay çalışma yapabilir. Bölümlerin her birinin birbiriyle bağlantısı vardır. Mali performans analizlerinde şirket, sektör ve daha geniş ekonomik ortamı dikkate almak gerekir. Bununla bilikte haber analizinde ekonominin küresel ve ülkesel konjonktürü, sektörel veya sadece şirkete özel güncel haberlere kadar tüm güncel bilgiler takip edilerek şirketin durumu hakkında bir öngörü kazanılmaya çalışılır.

Genel Ekonomi Analizi

Genel ekonomik analiz sektörlerin ülke içinde, dışındaki gelişmelerden nasıl etkileneceğine dair bilgiler verir. Bu etkilerin içine jeopolitik unsurlar ve ülkedeki iç siyaset de girer. Ekonomik analiz, şirketin genel gidişat içindeki performansını görmeye ve gelecekteki durumunu tahmin etmeye yardımcı olur. Geniş çerçeveden yapılan analizler şirketin faaliyet gösterdiği sektörün risklerini değerlendirmekte de avantaj sağlar. Genel ekonomi analizinde öncelikle küresel kredi derecelendirme kuruluşları tarafından ülke için verilen notlar incelenir. Böylelikle ülkenin ekonomisi hakkında global görüşler öğrenilmiş olur. Bölgede var olan savaşlar, küresel ve bölgesel riskler gibi ekonomiyi doğrudan etkileyecek bileşenler analiz edilir. Daha sonra ülkenin dünyaya oranla ne kadar geliştiğine dair incelemeler yapılarak genel ekonomi analizi tamamlanmış olur.

Sektör Analizi

Sektör analizi şirketin faaliyet gösterdiği endüstrinin rekabetçi ortamı hakkında bilgiler verir. Bu bilgiler ilgili firmanın büyüme potansiyeliyle de ilişkilidir. Bu analiz yönteminde sektörel olarak olumlu veya olumsuz haberlerin değerlendirilmesi öncelenir. Sektördeki daralma ve genişleme ihtimalleri, bu hareketlerin şirketleri ne kadar etkileceği konuları araştırılır. Bu araştırmalar sektörün gelecekteki konumunu belirlemede de etkili olur.

Firma Analizi

Firma analizinde şirket hakkında çıkmış haberler dikkate alınır. Bu haberler şirketin gelecek dönemdeki pozisyonları konusunda da bilgi verir. Haberlerin yanı sıra şirketin bilançoları yorumlanır ve yatırım ile ilgili öngörüler oluşturulur. Bir firmanın yakın veya uzak gelecekte ne kadar kazanacağına dair ilk bilgileri haber analizlerinden elde etmek mümkündür. Böylelikle henüz bilançolarına yansımamış finansal hareketleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ardından bilanço durumunu okuyarak ilgili haberler ile var olan finansal performansının uyumu kontrol edilir. Böylelikle gelecekteki yatırım veya harcamaların mevcut bilanço durumuna etkileri incelenerek çeşitli tahminler yapılır. Firmanın mali durumu hakkında bilgi sahibi olmak için ise finansal tabloları incelenir. Böylelikle şirketin gelirleri, kârlılığı, borçluluk seviyesi ve nakit akışları gibi önemli faktörleri değerlendirir. Tüm bu değerlendirmeler ışığında firmanın mali sağlığı ve performansı hakkında bir bilgi oluşturulur. Bu bilgi şirketin yatırım yapmak için kârlı olup olmadığını, büyüme eğilimini, operasyonlarını ve nakit akışı yaratıp yaratmadığını belirler.

Temel Analizde Nelere Bakılır?

Temel analiz yapılırken şirketin bilançosu, ne kadar kâr ettiği, net varlıkları incelenir. Bununla birlikte çeşitli oranlar ve hesaplamalar yapılarak şirketin hisse fiyatının yatırıma uygun olup olmadığına karar verilir.

Bilanço Durumu

Firmanın bilanço durumu mali sağlığını ifade eden önemli bileşenlerden biridir. Şirketin varlıkları, özkaynaklarının büyüklüğü ve borçlarını görmek için bilançoya bakılır. Bilanço durumu aynı zamanda şirketin varlıkları yönetme ve borçları ödeme yöntemleri hakkında da bilgi verir. Bu bilgiler kârlılık potansiyelinin analizinde de fayda sağlar. Şirketin büyüme potansiyelini de değerlendirmek için bilanço durumunu incelemek gereklidir.

Kârlılık Durumu

Kârlılık durumu şirketin temel değerini ve yatırım potansiyelini değerlendirmek için önemli faktörler arasındadır. Şirketlerin kârlılık durumunu incelemek için şu bileşenlere bakılması avantajlıdır:

Net kâr marjı: Şirketin bir dönemdeki toplam gelirinden elde ettiği net kârdır.

Faaliyet kâr marjı: Firmanın bir dönemdeki faaliyetlerinden elde ettiği kârın toplam gelire oranı olarak hesaplanır.

Brüt kâr marjı: Şirketin ürünlerini veya hizmetlerini üretirken kullandığı maliyetleri karşılamak için ne kadar kâr elde ettiğini gösterir.

Dönem kârları: Dönem kârları şirketin genel performansını gösterir.

Net Varlıklar

Net varlıklar bir şirketin sahibi olduğu tüm emtiaların toplam değeri ile yükümlüklerinin farkından kalan değerdir. Bu değer şirketin mali sağlığı ve istikrarının anlık görüntüsünü verir. Yüksek net varlık değeri şirketin olası zorluklara dayanma ve gelecekteki büyümeye yatırım yapma kabiliyetini ifade eder. Bunun tam tersi de mali sıkıntı veya sınırlı yatırım potansiyeli anlamına gelebilir. Ayrıca net varlıklar şirketin mali durumu, içsel değeri, kârlılığı, verimli oluşu ve potansiyel risklerle fırsatlar hakkında da bilgi verir.

Fiyat Kazanç Oranı

Fiyat kazanç oranında şirketin hisse başına fiyatı kazancına bölünür. F/K Oranı olarak kısaltılan bu değer şirketin hisselerinin ne kadar değerli olduğunu analiz etmek için kullanılır. Oran için aşağıdaki formül kullanılır:

F/K Oranı = Hisse Fiyatı / Hisse Başına Kazanç

Genel olarak, F/K oranı düşük olan hisselerin daha değerli olduğu kabul edilir. Bunun nedeni ilgili firmanın hisselerinde hisse başına daha fazla kazanç sağlıyor olmasıdır. F/K oranı bir şirketin büyüme potansiyelini değerlendirmek için de belirleyicidir.

Piyasa Değeri ve Defter Değeri

Temel analizde şirketin finansal durumunu ve performansını değerlendirmek için piyasa değeri, defter değeri ölçütleri de kullanılır. Piyasa değeri şirketin tüm hisse senetlerinin toplam değerini ifade eder. Defter değeri ise şirketin bilançosunda yer alan tüm varlıkların toplam değerinden borçlarının çıkarılmasıyla hesaplanır. Piyasa değeri ve defter değerinin birbirine oranı da pd/dd olarak kısaltılır. Bu oran bir şirketin hisselerinin ne kadar değerli olduğunu ve şirketin büyüme potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Genellikle PD/DD düşük olan hisselerin diğerlerine göre daha yüksek değerli olduğu öngörülür. Bu hisselere sahip şirketlerin defter değerinden daha fazla kazanç elde etme potansiyeline sahip olduğu öngörülür.

FD/Favök

FAVÖK (Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) bilgisi ve FD/FAVÖK (Firma Değeri/FAVÖK) oranı şirketin kârlılığını ve değerini analiz etmekte kullanılan bir başka temel analiz bileşenidir. FAVÖK şirketin faaliyetlerini yürüterek elde ettiği kârdır. Faiz, amortisman ve vergileri içermez. Dolayısıyla şirketin temel kârlılığını göstermektedir. FD/FAVÖK ise şirketin piyasa değeriyle temel kârlılığının oranıdır. Bu oran şirketin hisse değerini ve büyüme potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Genel olarak FD/FAVÖK oranı düşük olan hisselerin daha değerli olduğu kabul edilir. Düşük oran, ilgili hissenin FAVÖK’ten daha fazla kazanç elde etme potansiyeline sahip olduğunu ifade eder.

Finans dünyasında yatırımcı olmak için İntegral Yatırım ile iletişime geçebilirsiniz. Menkul kıymetler ve forex piyasaları dâhil olmak üzere finans ekosisteminde rol almak isterseniz İntegral Yatırım’ın ücretsiz eğitim ve programlarından faydalanabilirsiniz.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.