Çeşitli para piyasalarında sıklıkla duyduğumuz terimler içinde long ve short pozisyon bulunmaktadır. Long ve short, kelime itibariyle uzun ve kısa anlamına gelmektedir. Ancak para piyasalarında bu anlamından biraz farklı bir kullanım alanı vardır. Tamamen yatırım stratejinize göre değerlendirebileceğiniz iki özellik olan long ve short pozisyon ne anlama gelir, hangi durumlarda kullanılır?

Long Pozisyon Nedir?

Long, bir diğer deyişle, uzun pozisyon piyasada alıcı olduğunuz bir durumu ifade eder. Long pozisyon açtığınızda bir ürünü alırsınız ve elinizde bulundurarak fiyatının artışını beklersiniz, dolayısıyla fiyat artışından para kazanırsınız.

Vadeli işlemlerde ve forex piyasalarında bir tercih olan long pozisyon, borsalarda aslında bir nevi mecburiyettir. Longlamak olarak da ifade edilen long pozisyon almak, borsada aldığınız hisse senetlerinin fiyatlarının yukarı gideceği beklentisine paralel olarak hisse senedine yatırım yapar.

Yani borsada bir hisse senedi alıyorsanız bunu mutlak olarak kar elde edeceğiniz düşüncesiyle alırsınız. Bu düşünce aynı zamanda uzun vadeli bir beklentidir. Yani “long” teriminin karşılığı olan, uzun bir süre boyunca elinizde tutacağınız beklentisiyle hareket edersiniz. Uzun ifadesinin kaynağı buna dayanmaktadır.

Borsalarda firmalara yatırım yaparsınız ve firmalar kısa, orta ve uzun vadeli hedeflere sahiptir. Bu hedeflerde genellikle uzun vadeli olarak karlarını katlamayı ve şirketi büyütmeyi hedeflerler.

Hisse senedi yatırımcıların bir kısmının da Temettü Emekliliği hedeflediğini düşünecek olursak, en uzun vadeli hedefin de bu olduğunu düşünebiliriz. Temettü emekliliği hedefinde, hisse senedinin fiyatları düşse bile bunun satılmaması, bilakis takviye yapılması için bir fırsat olarak değerlendirilmesi prensibi yatmaktadır.

Vadeli işlemlerde, opsiyon piyasalarında ve forex piyasalarında da aynı durum sözkonusudur. Ancak özellikle forex piyasalarında iki paritenin birbiri arasındaki değerleri uzun vadede büyük değişiklikler göstermez. Eğer işlem yapacağınız iki para biriminden biri istikrarsız bir ekonomiye sahipse o zaman o para birimine karşı bir long pozisyon açmayı değerlendirebilirsiniz.

Forex’te Long Pozisyon Açmak

Bunu şöyle özetleyebiliriz. Bu yazının yazıldığı sırada USDTRY kuru 30 liranın biraz üzerinde, 30 lira olarak düşünelim. USDTRY 5 lirayken, 5 lira vererek 10 dolar alsaydınız 50 liralık bir karşılığınız olacaktı. Bugün bunu sattığınız durumda 300 liranız bulunuyor. Ancak bu ekonomik konjonktürde 300 liranızın karşılığı yine de 10 dolar olarak değerlendirilmekte. Yani kendi para biriminizi doların artışına karşın korumuş oluyorsunuz.

Dolayısıyla Forex’teki long pozisyondaki esas hedef, 50 lira karşılığı dolarla girdiğiniz piyasadan, 10 dolardan fazlasını kazanmaktır.

Bunu sağlamak için ise birden fazla değer üzerinden yapacağınız ticaretle aradaki farklardan arbitraj yapmanızdır. Yani, USDTRY arasındaki ivme düşük olduğu bir dönemde, XAUUSD arasındaki hareket fazlaysa, paranızı o bölgede de değerlendirebilirsiniz ve dönem dönem short pozisyon açabilirsiniz.

Short Pozisyon Nedir?

Short pozisyon, bazı piyasalarda açığa satış olarak değerlendirebileceğiniz bir pozisyon türüdür. Düz bir piyasa olarak borsada bir örnek üzerinden gidecek olursak, X isimli şirketin hisse senedi 100 lira iken 90 liraya düşeceği öngörüsüyle 10 adet satıp, 90 liraya düştüğü zaman 10 adet alarak 100 lira kar etmeniz veya 11 tane alarak hisse senedi sayınızı artırmanızı hedeflediğiniz bir pozisyondur.

Bu süre içinde hisse senedinin fiyatı düşene kadar beklemeniz dolayısıyla o düşüşten ekstra bir kazancınız olmaz. Sadece pasif bir şekilde beklemeniz. Yani nakit bulundurmanız gerekir.

Spot piyasalarda ise, bu işlemi şu şekilde gerçekleştirirsiniz. 10 adet hisse senedi elinizde yokken, bu 10 hisse senedini vadeli olarak 90 liradan borç olarak satın alırsınız. O sırada 100 liradan satarsınız. Hisse senedinin vadesi geldiği zaman 90 liraya aldığınız hisse senedini sahibine iade edersiniz. O sırada elinizde 10 hisse senedi varken bu 10 hisse senedini satıp, aynı zamanda 10 tane de borç alarak satarsanız çift yönlü işlem yapmış olursunuz.

Dolayısıyla hisse senedinin düşüşünden de para kazanırsınız. Yine hisse senetlerinin uzun vadeli hedefleri yükselmek olsa da bazı hisse senetlerinin değeri uzun süre düşüş gösterebilir, veya uzun süreli yükseliş gösteren hisse senetlerinin fiyatı kısa vadelerde düşebilir. Short, yani kısa pozisyon tanımının mantığı da bundan kaynaklanır.

Ancak Forex piyasalarında yine bu tanım hisse senedi piyasalarından farklılık gösterir.

Forex’te Short Pozisyon Açmak

Forex piyasalarında short pozisyon açmak diğer piyasalardan daha yaygın olarak görülebilir. Bunun sebebi de piyasaların genel olarak hareketli olmasıdır. uzun vadede EURUSD kurunda büyük bir değişim gözlemlenmemiştir. Bir dönem Dolar’ın, bir dönem Euro’nun bir diğerine karşı yükselişte olduğunu görebilirsiniz.

Short pozisyon, Forex gibi dinamik piyasalarda, vadeli işlemlere göre daha avantajlı olsa da genel itibariyle short bir pozisyona girmek her zaman long pozisyondan daha risklidir.

Örneğin, bazı emtiaların fiyatları dünyadaki büyük kriz dönemlerinde aşırı dalgalanma gösterir. Bu tip bir dönemde açılacak herhangi bir pozisyon size büyük zararlar verebileceği gibi büyük kazançlara da sebep olabilir. Dolayısıyla bu riskleri her zaman değerlendirmek gerekir.

Ancak short pozisyonun bir diğer önemli riski, açtığınız pozisyonda sattığınız malı ödünç almış olmanızdan kaynaklanmaktadır. Dolaysıyla aynı para piyasasında olası zararınızı karşılayacak bir yedek pozisyona daha girmenizde fayda vardır. Elinizde satacağınız bir ürünün bulunması, onu satıp satmama hakkının kendinizde bulunmasıyla doğru orantılıdır. Ancak ödünç veya borç olarak aldığınız bir ürünün vadesi geldiği zaman net olarak zarar edeceksiniz.

Şöyle bir örnek verelim, borç olarak 10 doları satın alıp bunu Japon yeni ile takas ettiğinizde, 10 dolar karşılığı japon yeni elinizde bulunmuş olacak. Bu işlemi Japon Yeni’nin dolar karşısında değer kazanacağını umarak yaparsınız. Ancak Japon Yeni değer kaybederse elinizdeki 10 dolar karşılığı Japon yeni 9 dolara düşmüş olur. Dolayısıyla zarar etmiş olursunuz. Borç olarak aldığınız 10 doları geri ödemek zorunda kaldığınızda elinizdeki Japon Yeni’ni vererek 9 dolar alabileceksiniz, 1 dolar fazladan ödemek durumunda kalacaksınız.

Short Açınca Zarar Nasıl Hedge Edilir?

Hedge, zarardan kaçınma durumunu ifade eder. Hedge Nedir yazımızdan detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Short bir pozisyon açtığınızda, elde edeceğiniz zararı karşılamak için bir long pozisyonda ve kazanç durumunda, aldığınız borcu geri ödeyebileceğiniz bir pozisyonunuzun olması önemlidir. Dolayısıyla short pozisyon açarken dikkatli olmalı ve bu paranın karşılığını her an yerine koyabilecek bir yedek hesabınızın bulunması önemle tavsiye edilir.

Örneğin, USDJPY paritesinde açtığınız bir pozisyonda elde edeceğiniz zarara karşın, elinizde kazanç durumunda bir XAGUSD bulunuyorsa, altını kolaylıkla dolara çevirebilir ve zararınızı burada elde etmiş olduğunuz kazançla karşılayabilirsiniz.

Hem short hem de long pozisyonda bir diğer zarardan kaçınma yöntemi ise stop-loss ve take-profit özelliğidir.

Bunun için destek ve direnç seviyelerini iyi takip etmelisiniz. Bu durumda zarara girdiğinizde bu zarar sizin için çok büyük bir hale gelmeden kapatabilirsiniz. Veya kara geçtiğinizde ve zarar ihtimali belirdiğinde zarar oluşmadan pozisyonunuzu kapatabilirsiniz.

Yukarıdaki örnekle açıklayacak olursak;

10 dolar vererek 10 dolar karşılığı Japon yeni aldınız. Hesabınızda önce 11 dolar karşılığı Japon Yeni olacak şekilde Yen değer kazandıktan sonra, 10 dolar 80 cent seviyesinde de bir destek noktası tespit ettiyseniz; 10.80 karşılığı Japon Yeni seviyesine stop koyabilirsiniz. Bu durumda karınız 12 dolara ulaşırsa pozisyonunuz kapanmayacak ancak 10.80’e düştüğünde kapanacaktır.

Bu şekilde hem 2 dolar kazanma ihtimaliniz bulunacak hem de stop sayesinde 80 cent kardayken pozisyonunuzu kapatarak 10 doları iade edebileceksiniz.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.