F/K Oranı Nedir? Neden Önemlidir?

Fiyat/kazanç oranı anlamına gelen F/K oranı, genel olarak yatırımcıların hisse senetlerini aynı sektörde bulunan diğer şirketler ile göreceli bir şekilde karşılaştırmaya yardımcı olur. Şirketlerin hisse fiyatlarını her bir hisse başına kazancıyla ilişkilendirir. Bir şirketin kazancı olmadığında ya da para kaybettiğinde F/K oranı da olmaz. Çünkü payda bölümüne eklenecek bir sayıları yoktur. Örneğin, hisse senedi zarardaysa payda bölümüne bir sayı eklenemez. F/K oranı formülünde payda bölümü hisse başına kazancı gösterir ve hisse senedi kazanç elde edemezse bu bölüm boş bırakılır.

Temel analiz göstergeleri içinde F/K oranı sıklıkla kullanılır. Fiyat/kazanç oranı, yatırım yapmak için hisse senedi arayışında olan kişilerin hisse senedinin durumunu analiz etmesine yardımcı olur. Fiyat/Kazanç oranı sonucunda hisse senedinin olması gerektiği noktanın üzerinde ya da altında olduğu belirlenebilir. Eğer altında bir değerleme çıkarsa yatırımcılar hisse senedini anlamaya yönelebilir. Bununla beraber olması gereken değerin çok üzerinde bir hisse senedi fiyatıyla karşılaşılırsa yatırımcılar o hisse senedini almaktan vazgeçebilir. Bununla beraber her temel analiz aracı gibi F/K oranı da tek başına kullanılmamalıdır. Farklı göstergelerin de sonuçlarını inceleyerek yatırım kararlarınızı verebilirsiniz.

Bir hisse senedini değerlendirirken kazanç önemli bir faktördür ve fiyat kazanç oranı da bu analizin daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlar. Şirket büyümezse ya da kazanç düzeyi sabit kalırsa bu durum o şirketin hisselerinin de istenilen kazancı veremeyeceğini gösterir. Bununla beraber fiyat kazanç oranı incelemeleri yaparken şirketin bulunduğu sektörü de göz önünde bulundurmanız gerekir. Sektörün durumu, doğrudan şirketleri de etkilediği için fiyat kazanç oranı üzerinde de önemli bir etkisi vardır. Örneğin, teknoloji sektöründe olan hisse senetleri arasından seçim yapmak istiyorsanız hangi şirketin sizin için daha uygun olduğunu fiyat kazanç oranlarını karşılaştırarak belirleyebilirsiniz. Aynı sektördeki hisse senetlerini karşılaştırılabilir hale getiren F/K oranı ile yatırım kararlarınızı daha rahat bir şekilde verebilir, şirketleri kıyaslayarak sorularınızın cevaplarına ulaşabilirsiniz.

F/K Oranı Nasıl Hesaplanır?

Hisse başına kazanç, F/K oranı için önemli bir kriterdir. EPS olarak kısaltılan hisse başına kazanç, F/K oranı hesaplamasının parametreleri arasında bulunur. F/K oranı genel olarak aşağıdaki gibi hesaplanabilir:

• Fiyat Kazanç Oranı = Hisse Senedinin Piyasa Fiyatı / Hisse Başına Kar

• Hisse senedinin piyasa fiyatı, herhangi bir internet sitesinden rahatlıkla bulunabilir. Bununla beraber hisse başına kar hesaplaması biraz daha farklıdır. Ayrıca hisse başına kar hesaplamasında iki farklı formül bulunur. Bunlardan biri Temel HBK diğeri de Seyreltilmiş HBK olarak bilinir.

• Temel ve seyreltilmiş olarak nitelendirilen formüllerin tek farkı formüldeki hisse senedi adetlerinden kaynaklanır. Temel HBK hesaplamasında dolaşımda olan bütün hisse senedi adetleri kullanılır. Seyreltilmiş HBK ise şirketlerin gelecekte ihraç etmek durumunda kalabileceği hisseleri de içerir. Genellikle Temel HBK’dan daha düşük bir değer alır. Çünkü dönüştürülebilir menkul kıymetler de hesaplamaya dahil olduğu için hesaplamadaki payda yükselir.

• Hisse başına kazanç genel formülü şu şekildedir: Çeyreklik net kar / Toplam hisse adedi

• Hangi HBK formülünü tercih ettiğinize göre sonuçlarda değişiklik olabilir. Örneğin, bir şirketin net geliri 15 milyon TL, temettüleri 5 milyon TL, dolaşımdaki hisse adedi 30 milyon, hisse senedi opsiyonları 5 milyon adet ve dönüştürülebilir tahviller 10 milyon adet olduğunda hisse başına kazanç oranları farklılık gösterebilir.

• Eğer Temel HBK kullanılırsa sonuç şu şekildedir: (15-5)/20 = 0,5

• Seyreltilmiş HBK işlemi ise şu şekilde sonuçlanır: (15-5)/(20+5+10) = 0,33

• Yani hisse senedi temel HBK’ya göre 1 adedinde 0,5 kar, seyreltilmiş HBK’ya göre ise 1 adedi için 0,33 kar sunar. Hangi hisse başına kazanç formülü kullanıldığına göre fiyat kazanç oranı sonuçları da farklılık gösterir. Aynı şirketin hisse senedinin piyasa fiyatı 100 TL olduğu varsayılırsa F/K oranı formülü de şu şekilde hesaplanır:

• Temel HBK kullanılırsa F/K oranı: 100/0,5 = 200

• Seyreltilmiş HBK kullanılırsa F/K oranı: 100/0,33 = 330

F/K oranı hisse senedinin güncel fiyatına göre değişiklik gösterdiği için her hesaplamada farklı sonuçlar elde edileceğini bilmelisiniz. Bundan dolayı yatırım kararlarınızı vermeden önce güncel fiyatlar üzerinden incelemeler yapmalısınız. Örneğin, 1 ay önce yaptığınız hesaplama ile 1 ay sonrasında farklılıklar olabilir ve bu farklılık, kararlarınızı da etkileyebilir. HBK oranları şirketler tarafından açıklanır ve hesaplamalarınızı şirketlerin paylaştığı veriler üzerinden rahatlıkla hesaplayabilirsiniz.

Fiyat Kazanç Oranı Ne Demek?

Fiyat kazanç oranı, isminden de anlaşılabileceği gibi güncel fiyatın hisse senedinin sunduğu kazançlara bölünmesiyle hesaplanır. Hesaplamalar sonucunda elde edilen değerler, bir hisse senedinin olması gerektiğinden yüksek ya da düşük değerli olduğunun anlaşılmasına yardımcı olur. Uzun vadeli yatırımlar yapmak isteyen analistler geçmiş dönemlerin F/K oranlarının ortalamalarını hesaplayarak kararlarını verir. F/K oranı genel olarak güncel hisse senedi fiyatının son 12 aydaki hisse başına kazanç oranına bölünmesiyle elde edilir. Şirket kazançlarını doğru bir şekilde bildiriyorsa F/K oranı objektif sonuçlar elde edilmesini sağlar. Bununla beraber hisse senetlerinin fiyatlarını sadece tek bir gösterge belirleyemez. Şirketi ilgilendiren büyük bir olay hisse senedi fiyatlarının yükselmesine de düşmesine de neden olabilir. Ayrıca şirketlerin hisse senedi fiyatlarındaki değişiklikler de oranın verdiği sonuçları değiştirir. Düşük bir fiyat kazanç oranı hisse senedinin daha yüksek değerlere çıkma potansiyelinin yüksek olduğunu gösterse de dikkatli analizler yapılmadan yatırım kararları verilmemelidir.

F/K Oranı Hisse Senedinin Fiyatını Nasıl Etkiler?

F/K oranının yüksek ve düşük çıkması yatırımcılara bazı konular hakkında fikir verir. Aşağıdaki maddeleri inceleyerek F/K oranı sonuçlarının ne anlama geldiğini öğrenebilirsiniz.

• Hisse senedinin güncel fiyatının 100 TL olduğu bir senaryoda F/K oranı 1’in üzerinde çıkarsa bu sonuç, yüksek fiyat kazanç oranı anlamına gelir ve şirketlerin genellikle büyüme döneminde olduğunu gösterir. Güncel fiyattan yüksek çıkması olumlu olsa da büyüyen hisse senetlerinin volatilitesinin de genellikle yüksek olduğunu gösterir. Oynaklığı nitelendiren volatilite, riski de gösterir.

• Yüksek bir değer, hisse senetlerinin olması gerekenden daha yüksek bir fiyata sahip olduğunu gösterebilir. Şirketler bu fiyatı muhafaza etmek için aksiyonlar almazsa gelecekte fiyatlarda düşüş olacağı tahmin edilir. Bundan dolayı tek başına fiyat kazanç oranına bakarak yatırım kararı vermemelisiniz.

• Eğer F/K oranı 0.8 çıkmış olsaydı bu durum da hisse fiyatlarının olması gereken seviyeden düşük olduğunu gösterecekti. Yanlış fiyatlandırma yatırımcıları piyasada düzeltmeler olmadan önce daha fazla hisse senedi almaya teşvik edebilir. Yatırımcılar hisse senedini almaya başladığında da fiyatları yükselir.

• Sektörün F/K oranı da karar süreçlerini doğrudan etkiler. Örneğin, sektörün ortalama F/K oranının 15 olduğu bir durumda A hissesinin sonucu 15 ve B hissesinin sonucu 30 çıktığında farklı kararlar verilmesi gerekir. Bu durumda A hisse senedi B hisse senedinden daha ucuzdur. Bununla beraber B hissesi hem A’ya göre hem de sektöre göre daha yüksek bir orana sahip olduğu için gelecekte piyasaya göre daha yüksek kazanç artışı sunabilir.

F/K oranı temel analizlerde sıklıkla kullanılan göstergeler arasında bulunur. Bununla beraber tek başına fiyat kazanç oranı kullanılarak yatırım kararlarının verilmesi önerilmez. Bir hisse senedinin fiyatını birçok farklı faktör etkileyebilir. Farklı göstergeleri kullanarak hisse senedinin durumu hakkında daha detaylı bir şekilde bilgi edinebilir, yatırım kararlarınızı farklı veriler ışığında verebilirsiniz. İntegral Yatırım eğitimleri arasından sizin için uygun olana katılabilir, nasıl yatırım kararları verebileceğiniz hakkında fikir alabilirsiniz.


Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır. Sorumluluğun Sınırlandırılması: İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.

Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Ulukartal Holding A.Ş. ve İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, İntegral Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.